O συγγραφέας και σεναριογράφος Γιάννης Σκαραγκάς απαντά στις ερωτήσεις του Κωνσταντίνου Μανίκα με αφορμή τη συμμετοχή του ως διδάσκων στα σεμινάρια δημιουργικής γραφής του ΙΑΝΟΥ.
Γιατί αποφασίσατε να αναλάβετε τα σεμινάριο του ΙΑΝΟΥ για το διήγημα – νουβέλα, το θέατρο και το σενάριο;
Αποτελούν τα τρία κομμάτια της δουλειάς μου τα τελευταία 20 χρόνια και ξέρω πόσο διαφέρουν μεταξύ τους. Όταν με πλησίασε ο Ιανός κάποια χρόνια πριν, ζούσα στο εξωτερικό και ήμουν επιφυλακτικός για το πώς θα συνδυάσω τις υποχρεώσεις μου. Την πρώτη χρονιά αρνήθηκα ευγενικά, τη δεύτερη όμως επανήλθαν και ένιωσα ότι αξίζει να πιεστώ για ένα εξάμηνο. Το ένα εξάμηνο έγινε πέντε χρόνια και το ένα μάθημα πάνω στο μυθιστόρημα και το διήγημα έφερε άλλα δύο, στο θέατρο και το σενάριο.
Οι συμμετέχοντες, τι να περιμένουν να αποκομίσουν από τα σεμινάρια;
Θα μάθουν πώς αναπτύσσεται μια ιστορία στη μυθοπλασία. Εργαλεία, τεχνικές, αντίληψη και κρίση πάνω στο περιεχόμενο, τις διαστάσεις και τη λειτουργία της μυθοπλασίας.
Πόσο διάστημα θα διαρκέσει και ποιες θα είναι οι υποχρεώσεις τους;
Η διάρκεια των κύκλων είναι 10 εβδομάδες και η δουλειά εξαρτάται από το τμήμα, το επίπεδο και το ζητούμενο του κάθε μαθητή.
Μπορεί να διδαχθεί η συγγραφή ή είναι κάτι πηγαίο που δεν μπαίνει σε “κουτάκια”;
Το ταλέντο δεν διδάσκεται, αλλά όταν υπάρχει, καλλιεργείται και ανθίζει. Η μυθοπλασία και η γραφή είναι μία θάλασσα από επιλογές και δυνατότητες, και με τη σωστή καθοδήγηση αποκαλύπτουν τις δυνάμεις και την ομορφιά τους.
Τι το ιδιαίτερο χρειάζεται η δόμηση των χαρακτήρων ενός διηγήματος ή μιας νουβέλας σε σχέση με ένα μυθιστόρημα;
Χρειάζεται μια σειρά από λεπτομέρειες και επίπεδα που δίνουν διάσταση στον χαρακτήρα, τον κάνουν ξεχωριστό και «ζωντανό», του δίνουν βάθος και προοπτική—και οι λεπτομέρειες αυτές έχουν να κάνουν με τη δράση του, τις ποιότητες που κουβαλάει αλλά και την αφήγηση που τις αναδεικνύει.
Ποια θεωρείτε τα τρία απαραίτητα στοιχεία για τη δημιουργία ενός ενδιαφέροντος θεατρικού έργου;
Το θεατρικό κείμενο που αγαπώ εγώ, ξεχωρίζει ανεξάρτητα από τη σκηνοθεσία και την ερμηνεία. Αυτό είναι για μένα το σημαντικότερο κριτήριο. Η συγκίνηση από τον ίδιο τον θεατρικό λόγο πριν μεσολαβήσουν οι υπόλοιποι συντελεστές.
Σε τι διαφέρει ένα σενάριο για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο από τις υπόλοιπες φόρμες;
Η κάθε φόρμα έχει το προνόμιο και τον περιορισμό της. Το σενάριο προϋποθέτει διαφορετικά αφηγηματικά μέσα και λειτουργίες. Ένα καλό βιβλίο για παράδειγμα δεν είναι ένα καλό σενάριο, αλλά μπορεί να διασκευαστεί με όρους και εργαλεία, που θα αναδείξουν την ουσία και τη δύναμή του.
Τι να περιμένουμε λογοτεχνικά από εσάς, το επόμενο διάστημα;
Ένα μυθιστόρημα για την Μελίνα Μερκούρη και το καινούργιο μου θεατρικό έργο με την Φωτεινή Μπαξεβάνη και τη Νίκη Σερέτη.
Βογραφικό
Ο Γιάννης Σκαραγκάς γράφει μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και σενάρια για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει βραβευτεί για τα διηγήματά του στις ΗΠΑ και το αμερικανικό λογοτεχνικό περιοδικό World Literature Today τον συμπεριέλαβε το 2012 στις πιο σημαντικές λογοτεχνικές φωνές. Φέτος επέστρεψε στην ελληνική τηλεόραση έπειτα από πολλά χρόνια με τη σειρά «Το αύριο μας ανήκει» στο Mega, από όπου και ξεκίνησε ως σεναριογράφος πριν από δύο δεκαετίες με την «Επιφάνεια». Η θεατρική διασκευή του βιβλίου του «Η κυρά της Ρω» συνεχίζει τις παραστάσεις της για τέταρτη συνεχή χρονιά στο θέατρο Arroyo, με την Φωτεινή Μπαξεβάνη σε σκηνοθεσία του Σταύρου Λίτινα. Το καλοκαίρι ξεκινούν τα γυρίσματα της ταινίας Road Narrows, που έγραψε με την Φαίη Λέλιος, στην οποία πρωταγωνιστούν η Άντζελα Μολίνα και η Γκαία Γουάιζ. Το πιο πρόσφατο ιστορικό, αστυνομικό του μυθιστόρημα «Πριν κοιμηθείς με τον διάβολο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.
