Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας, Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης ,ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικός αναλυτής
Μπαίνουμε στο 2021 κι η ημερομηνία της 27 Δεκεμβρίου του 2020 , είναι αναντίρρητα μια ημερομηνία ισχυρού συμβολισμού. Θα λεγα μάλιστα τονίζοντας, εκτός άλλων κυρίως διπλού συμβολισμού.
Ας το δούμε.
Κατ ‘αρχήν πρόκειται για ένα εμβόλιο που ,όπως λέει η επιστήμη, είναι η δέουσα απάντηση απέναντι στον κορωνα-ιο. Αρα πρόκειται για την απάντηση της ζωής απέναντι στις απειλές εναντίον της .
Και δεύτερον, θα μπορούσε να ιδωθεί ως μια συλλογική, ενιαία προσπάθεια της Ευρώπης απέναντι σ’ έναν κίνδυνο που απειλούσε τους πολίτες της .
Είτε ως υγειονομική λοιπόν απάντηση, είτε ως ενιαία αντίδραση, το θέμα της υγείας γίνεται η βάση για μια ακόμη περισσότερο ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ταυτότητας. Σε μια περίοδο σοβαρής κρίσης της Ευρωπαϊκής συνείδησης, ο εμβολιασμός λειτουργεί ως συμβολικό “φάρμακο” εναντίον του ” ιού” της Ευρωπαϊκής διάσπασης.
Ας μην ξεχνάμε ότι η αρχικά εξαγγελθείσα ως υγιής οικονομικά ευρωπαϊκή οικονομική ένωση 6 χωρών, η οποία διευρύνθηκε στις 28 ,βιώνει χαμηλό ποσοστό ανάπτυξης, μεταναστευτική κρίση , δυσκαμψία της ευρωπαϊκής τράπεζας, υψηλό ποσοστό ανεργίας(με τους νέους να υφίστανται τη μεγαλύτερη ζημιά), ενώ πολλοί ισχυρίζονται ότι πρέπει ακόμη περισσότερη Ευρώπη που να φτάσει στην ενσωμάτωση των κρατών σ’ ένα ευρωπαϊκό πρόσωπο.
Άλλοι ισχυρίζονται το αντίθετο , θεωρώντας την υποσχεθείσα ευμάρεια του Maastricht ως ουτοπία, η οποία κάνει ζημιά, μιας και οι τραπεζίτες και η χρηματοπιστωτική εξουσία εξουδετερώνουν τη πολιτική και τον ανθρώπινο παράγοντα . Προτείνουν λοιπόν επιστροφή στις εθνικές κρατικές οντότητες. Στην πραγματικότητα, οι δυο αυτές αντίθετες απόψεις υπήρχαν από το ξεκίνημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μια ήταν η γραμμή του Ντε Γκόλ που ήθελε μια Ευρώπη βασισμένη σ’ επιλεκτικές συνεργασίες μεταξύ των εθνών. Η άλλη, ήταν η υπερεθνική, η ομοσπονδιακή, που ήθελε να ξεπεράσει τα κράτη- έθνη, υπεύθυνα για όλα τα «κακά του κόσμου», και κυρίως, για θρησκευτικούς, εθνικιστικούς πολέμους, όπως αυτός του δεύτερου παγκοσμίου που είχε 33 εκατομμύρια νεκρούς.
Η πρώτη τάση κατηγορεί την δεύτερη για ουτοπία, οικονομική κατάρρευση, αναρχία των συνόρων και χάος παγκοσμιοποίησης. Κι αντιστρόφως, η δεύτερη κατηγορεί την πρώτη για επιστροφή στον εθνικισμό κι απειλή πολέμων. Και οι δύο έχουν τα επιχειρήματά τους. Ίσως ένας συνδυασμός να είναι η καλύτερη λύση. Που, όμως, πρέπει αν λάβει υπόψη της το εξής: ο ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι ο μοναδικός που αντικατέστησε την θεολογικο-πολιτική εξουσία με τη δημιουργική δράση του κοινοβουλίου. Είναι αυτός που αντικατέστησε τους μονάρχες και τα θεοκρατικά καπρίτσια των «ιερών» Διακυβερνήσεων του παρελθόντος, με εθνικο-πολιτιστική αυτονομία.
Στα πλαίσια της σημερινής παγκοσμιοποίησης, το ευρωπαϊκό αίσθημα της αυτονομίας και κυριαρχίας θα μπορούσε να γίνει η βάση διαλόγου για μια Ευρώπη, που θέλει να ισορροπήσει μεταξύ παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας και ευρωπαϊκών, κλασσικών, ελληνικών αξιών. Μια Ευρώπη που θέλει να έχει ηθική, πολιτική και πολιτιστική αυτονομία. Αυτή η ισορροπία πρέπει να είναι το σημείο της επανεκκίνησης ώστε η Ευρώπη να είναι ανταγωνιστική, να ειναι εναρμονισμένη με την ρομποτική και την νέα τεχνολογική επανάσταση ,να’χει κυριαρχική συνείδηση (όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά και πολιτιστικά) στη παγκοσμιοποιημένη ζωή.
Αυτή η Ευρώπη πρέπει ν’ αποφύγει την εθνικιστική έξαρση και να συνδυάζει ισορροπημένα την παγκόσμια συνείδηση, με τις εθνικές ταυτότητες. Αυτή η Ευρώπη δεν θα είναι θεωρία – θα είναι η ιστορία της, που έχουμε μέσα μας και που δεν πρέπει να λησμονήσουμε. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η Ευρώπη της σύνθεσης, αυτή που στηρίχτηκε στον εμβολιασμό ως συμβολισμό της ενιαίας ευρωπαϊκές ταυτότητας, είναι μπροστά μας και ξεκινά. Θα φανεί.
