Γράφει η Αλίκη Πανοπούλου, σύμβουλος διατροφής
Νηστεία σημαίνει εκούσια ή ακούσια αποχή από την τροφή∙ η λέξη νηστεία συντίθεται από δύο μέρη: το μόριο νη- που δηλώνει στέρηση και το ρήμα εσθίω που σημαίνει τρώω.
Ως νηστεία, για την Εκκλησία, νοείται η λήψη ξηράς τροφής, άνευ ελαίου, οίνου ή άλλης λιπαρής ουσίας και μόνο μία φορά την ημέρα, κατά την ενάτη ώρα.
Στο Βυζαντινό Ωρολόγιο η ενάτη ώρα αντιστοιχεί περίπου με τις 3 μετά το μεσημέρι.
Αν κάποιος φάει έστω και λίγο ψωμί πάνω από μία φορά την ημέρα, τότε αυτό λέγεται λύση της νηστείας.
Αν κάποιος φάει λιπαρή τροφή ή πιει οινοπνευματώδες ποτό, τότε αυτό λέγεται κατάλυση της νηστείας.
Αν και η νηστεία στη διάρκεια των αιώνων έλαβε διάφορα χαρακτηριστικά και μετασχηματίστηκε αρκετά το τυπικό της, ωστόσο δεν έχασε την ισχυρή ιστορική της παράδοση, καθώς χρησίμευσε διαχρονικά είτε ως μέσο πνευματικής αναζήτησης, είτε ως θεραπευτική πρακτική, είτε ως διαιτητική μέθοδος.
Στους αρχαίους Αιγύπτιους και στους ασιατικούς λαούς η νηστεία επιβαλλόταν για θρησκευτικούς λόγους και, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, δεν νήστευαν μόνο στις μεγάλες γιορτές της θεάς Ισιδας αλλά και για λόγους υγιεινής ζωής.
Για τη θεραπεία των περισσότερων παθήσεων, μία από τις πρακτικές που εφάρμοζε ο Ιπποκράτης ήταν η νηστεία.
Ο Πυθαγόρας ήταν χορτοφάγος και παρότρυνε τους μαθητές του που προσέγγιζαν τα υψηλότερα επίπεδα φιλοσοφικής σκέψης να τρώνε αγνές αμαγείρευτες τροφές και να απέχουν από το κρέας και το κρασί.
Παρόμοια στους πολιτικούς δεν επιτρεπόταν να τρώνε κρέας, από τη στιγμή που ο ρόλος τους ήταν να ορίζουν και να απονέμουν δικαιοσύνη στην κοινωνία.
Στη σύγχρονη εποχή, που οι άνθρωποι πολύ συχνά τρέφονται σε λάθος χρόνο, με λάθος τροφές και λάθος τρόπο, η τήρηση της νηστείας της Μεγάλης Εβδομάδας, εκτός από τη θρησκευτική και λαογραφική παράδοση που υπηρετεί, αποτελεί και μια ευκαιρία για επανάκτηση της ευεξίας.
Οι νηστίσιμες τροφές της Μεγάλης Εβδομάδας προσφέρουν ιδιαίτερα οφέλη στον οργανισμό μας, μας γεμίζουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά ώστε να νιώσουμε πιο δραστήριοι και ξεκούραστοι.
Συνδυάζοντας τα όσπρια (φακές, φάβα, φασόλια, ρεβίθια) με τα δημητριακά (καστανό ρύζι, φαγόπυρο, κεχρί, κινόα, αμάρανθο) αποκτούμε μια εναλλακτική λύση αντί του κρέατος.
Γνωρίζουμε ότι τα όσπρια αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών, λόγω όμως έλλειψης ορισμένων απαραίτητων αμινοξέων όταν συνδυαστούν με τα δημητριακά δίνουν πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας.
Εκτός από τα λαδερά φαγητά, καταναλώστε και ωμές πράσινες σαλάτες (μαρούλια, σπανάκι, μπρόκολο) συνδυάζοντάς τες, για να συμπληρώσετε τις ανάγκες σε ασβέστιο, με λιναρόσπορο, αμύγδαλα, καρύδια, ταχίνι ή σουσάμι, που και αυτά, όπως και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, είναι καλές πηγές ασβεστίου.
Επιλέξτε τροφές πλούσιες σε σίδηρο να τις συνδυάσετε με λαχανικά ή φρούτα που περιέχουν βιταμίνη C, προκειμένου να αυξήσετε την απορρόφηση του σιδήρου: πλούσια σε σίδηρο είναι τα όσπρια, οι λιαστές ντομάτες, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι –κολοκυθόσπορος και σουσάμι∙ βιταμίνη C έχουν το μπρόκολο, οι πιπεριές, οι φράουλες, τα κεράσια τα πορτοκάλια, το ακτινίδια.
Πιθανόν να ευχαριστηθείτε γευστικά μια σαλάτα με μαρούλι, σπανάκι, ρόκα, μαζί με πιπεριές όλων των χρωμάτων, λιαστή ντομάτα, αμύγδαλα, μαύρες σταφίδες και σάλτσα με ταχίνι και πορτοκάλι ή φασόλια χάντρες με μπρόκολο και σέσκουλα βραστά με μπόλικο λεμόνι.
Ενα νόστιμο πρωινό είναι ο αμάρανθος (τρεις κουταλιές της σούπας) σε ένα ποτήρι νερό, μαζί με μία μπανάνα ή ένα μήλο κομμένα σε κομμάτια και κανέλα, να σιγοβράσουν σε χαμηλή φωτιά (κλειστό το καπάκι)∙ θα απολαύσετε αυτό το δημητριακό σαν γλύκισμα.
Μια άλλη λύση για πρωινό ή απογευματινό είναι να αλείψετε ταχίνι πάνω σε φέτες ψωμί ζέας και να προσθέσετε ξηρά φρούτα, όπως δαμάσκηνα, βερίκοκα, χουρμάδες, αφού τα έχετε πολτοποιήσει με μια κουταλιά λάδι καρύδας.
Φυσικά τη Μεγάλη Εβδομάδα δεν γίνεται να παραλείψουμε και τα θαλασσινά: το χταπόδι -άπαχη πηγή πρωτεΐνης, πλούσιο σε βιταμίνη Β12, ριβοφλαβίνη, ψευδάργυρο, σελήνιο, χαλκό, μαγγάνιο-, τη σουπιά, που παρέχει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας και είναι πλούσια σε βιταμίνη Β12 και με καλή περιεκτικότητα σε φώσφορο, σελήνιο και βιταμίνη Β2.
Οσο για το καλαμάρι, που μαγειρεύεται με άνηθο, ντομάτα και κοφτό μακαρονάκι, δεν μπορεί να μην αναφερθεί το μεγάλο ποσοστό χαλκού που περιέχει (ο χαλκός είναι ιχνοστοιχείο που παίζει ρόλο στην απορρόφηση, την αποθήκευση και τον μεταβολισμό του σιδήρου).
Ακολουθώντας μια τέτοια νηστίσιμη διατροφή όλη την εβδομάδα θα αισθανθούμε ότι:
■ Χωνεύουµε καλύτερα.
■ Ξεκουράζουµε το πεπτικό µας σύστηµα.
■ Αποτοξινώνουµε το σώµα µας.
■ Πλημμυρίζουμε φυσική, πνευµατική ευεξία και ευφορία.
■ Κοιµόµαστε καλύτερα.
■ Και, τέλος, έχουμε απαλλαγεί από τις επεξεργασμένες τροφές.
Σουπιές με σπανάκι
Υλικά (6 μερίδες): 1 κιλό σουπιές, 1 κιλό σπανάκι, 15 κρεμμυδάκια φρέσκα, 1 ματσάκι άνηθο, 1 ματσάκι μάραθο, λίγα φυλλαράκια δυόσμο, 300 γρ. λάδι, αλάτι, πιπέρι, ρίγανη, κύμινο, χυμό από 1 λεμόνι.
Εκτέλεση: Ζεματίζουμε τις σουπιές και τις κόβουμε σε κομμάτια της αρεσκείας μας. Κατόπιν καθαρίζουμε, κόβουμε και πλένουμε καλά τα σπανάκια.
Τα ζεματίζουμε κι αυτά, ίσα που τα βουτάμε στο ζεστό νερό. Τα βγάζουμε και τα στραγγίζουμε. Καθαρίζουμε και ψιλοκόβουμε τα κρεμμυδάκια, τον άνηθο και το μάραθο.
Ρίχνουμε το λάδι σε μια κατσαρόλα ή ταβά και σοτάρουμε τα κρεμμυδάκια και τις σουπιές. Επειτα ρίχνουμε το σπανάκι.
Προσθέτουμε και μια κουταλιά ζωμό από τις σουπιές καθώς και το αλάτι. Μόλις πάρει βράση το περιεχόμενο της κατσαρόλας, προσθέτουμε τον άνηθο και το μάραθο.
Δεν βάζουμε πολύ ζωμό ή νερό, γιατί τα σπανάκια βγάζουν το δικό τους και βράζουν και γρήγορα. Ρίχνουμε τα μπαχαρικά και χαμηλώνουμε τη φωτιά.
Περιμένουμε ώσπου να εξατμιστούν τα υγρά και να μείνει με το λάδι. Το λεμόνι το ρίχνουμε 1 λεπτό πριν κατεβάσουμε το λάδι από τη φωτιά.
Μπορούμε να προσθέσουμε κι άλλο λεμόνι, ανάλογα με το πόσο ξινό το θέλουμε.
(Συνταγή από το yumyum.gr)
