Γράφει η Βαρβάρα Ηλιοπούλου, πολιτισμολόγος – κοιν. επιστήμονας

Είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά ότι κάθε άνθρωπος έχει αναπτύξει διάφορους μηχανισμούς άμυνας προκειμένου να συντελέσουν στην ηθική και πνευματική εξέλιξη του με απώτερο σκοπό τη δημιουργία εκείνων των απαντήσεων-μηχανισμών  προς διευκόλυνση της καθημερινότητας του. 

Πολλές φορές επικρατεί  η τάση εστίασης  στις άμυνες με αρνητικό πρόσημο αλλά και στις συμπεριφορές με αρνητική χροιά, ενώ θα ήταν  λειτουργικό η επικέντρωση να γίνεται σε υγιείς τρόπους και  τεχνικές που βοηθούν στη διαχείριση των  υπαρξιακών  κρίσεων και στη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων. 

Σύμφωνα με τους ειδικούς οι υγιείς μηχανισμοί άμυνας είναι αυτοί που αποκαλούνται ως μηχανισμοί ώριμης συμπεριφοράς και δεν είναι άλλοι από τον αλτρουϊσμό, το χιούμορ, την ενσυναίσθηση και τη μετουσίωση.

Με τον αλτρουϊσμό η βοήθεια, η συμπαράσταση αλλά και η συμπόνοια προς τους άλλους βοηθά τη λήψη ικανοποίησης αλλά και ανακούφισης αφού θα έχει συντελεστεί τόσο το  μεγαλείο της προσφοράς, όσο  και της αποδοχής.

Με το χιούμορ το άτομο μπορεί να αναδομήσει δύσκολες καταστάσεις και  να μειώσει το ψυχικό τους εύρος αλλά και το ψυχικό τους κόστος. Είναι ένας σημαντικός παράγοντας που βοηθά στη γοητεία των διαπροσωπικών σχέσεων και προκαλεί έλξη στους γύρω.

Η ενσυναίσθηση βοηθά στην εισχώρηση της  θέσης του άλλου, στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας του, καθώς και ταύτισης πολλές φορές, έτσι ώστε να κατανοηθεί ο ρόλος του και να επέλθει η πλήρης επικοινωνία μαζί του. Και τέλος με τη μετουσίωση συντελείται η μεταμόρφωση συναισθημάτων, ενστίκτων, ιδεών σε ιδιαίτερα δημιουργικές συμπεριφορές. Αυτός ο μηχανισμός άμυνας χαρακτηρίζει τον καλλιτεχνικό κόσμο.

 Έτσι είναι πλέον φανερό ότι κάθε άνθρωπος ανάλογα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μπορεί να επιλέξει εκείνους τους μηχανισμούς άμυνας που θα του δημιουργήσουν εκείνες τις συνθήκες για πιο διαχειρίσιμη και πιο αρμονική καθημερινότητα..