Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Τζίμας απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που του θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του παιδικού βιβλίο “Οι κυρίες και οι κύριοι αριθμοί”.

1. Ένα νέο παιδικό βιβλίο «Οι κυρίες και οι κύριοι αριθμοί», από τις Εκδόσεις Ελκυστής. Τι σας ώθησε να το γράψετε; 

Είχα την ανάγκη να δημιουργήσω ένα παιδικό βιβλίο που να μιλάει για ζητήματα που απασχολούν τα παιδιά, και τους νέους στο σχολείο και στο ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον. Όπως για παράδειγμα το μπούλινγκ, η διαφορετικότητα, η φιλία, η αλήθεια, η φιλοτιμία, η συμπερίληψη, η μοναξιά, κ.α. , καθώς και έννοιες όπως η ανακύκλωση, η προστασία του περιβάλλοντος, η ομαδικότητα, το κοινό καλό, ο χρόνος, η προσπάθεια, η υπομονή, η επιμονή. Όλα αυτά ξεκίνησαν σαν δημιουργικές ασκήσεις, σαν παιχνίδι που στη συνέχεια πήρε τη μορφή παιδικού βιβλίου. 

2. Τι θεωρείτε ότι θα αποκομίσουν ως απόσταγμα όσοι το αποκτήσουν;

Θα προτιμούσα να σας μεταφέρω τι αποκομίζουν οι αναγνώστες που έχουν ήδη αποκτήσει το βιβλίο, σύμφωνα με την ανατροφοδότηση που λαμβάνω από αυτούς. Διαπιστώνω ότι αποκομίζουν μεγάλα ποσά ψυχαγωγίας, γέλιου, παιχνιδιού, δράσης και δημιουργικού χρόνου. Οι αναγνώστες έχουν στα χέρια τους ένα έργο με πλούσιο περιεχόμενο που μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει αφορμή για δημιουργικές δράσεις με εκπαιδευτικές προεκτάσεις. 

3. Αν έπρεπε να επιλέξετε την πιο χαρακτηριστική φράση από το βιβλίο, ποια θα ήταν;

Ως δημιουργός αυτού του έργου, είναι δύσκολο να επιλέξω, γιατί θα αδικούσα κάποια από τις κυρίες ή τους κύριους Αριθμούς. Θα ενθάρρυνα όμως τους αναγνώστες να το κάνουν και έπειτα να μοιραστούν μαζί μας κάποια φράση από το βιβλίο που αυτοί ξεχώρισαν. 

4. Πολλά παιδιά δεν έχουν καλή σχέση με τους αριθμούς. Πώς αντιδρούν όταν έρχονται σε επαφή με το βιβλίο σας; 

Το βιβλίο «Οι κυρίες και οι κύριοι Αριθμοί» δεν είναι ένα βιβλίο μαθηματικών. Όμως έχει μικρές επιρροές από την επιστήμη των μαθηματικών. Τα παιδιά (μικρά και μεγάλα) αντιδρούν με ενθουσιασμό και στη συνέχεια διοχετεύουν τον ενθουσιασμό τους δημιουργώντας ζωγραφιές, κατασκευές ή δικές τους ιστορίες εμπνευσμένες από τους ήρωες του βιβλίου. Άλλες φορές προβληματίζονται, συζητούν, ανταλλάσσουν ιδέες. Βλέπουν το βιβλίο σαν μέρος του παιχνιδιού τους.

5. Λείπει από την εκπαιδευτική διαδικασία η στόχευμενη χρήση του παραμυθιού ως διδακτικού εργαλείου; 

Θεωρώ ότι από την εκπαιδευτική διαδικασία, λείπει η στοχευμένη χρήση την τέχνης στο σύνολό της. Γιατί τέχνη δεν είναι μόνο η μουσική ή ζωγραφική, η λογοτεχνία, κτλ. Είναι το σύνολο των δημιουργικών δραστηριοτήτων των ανθρώπων που στοχεύουν στην έκφραση ενός αισθητικού ιδεώδους. Γνωρίζουμε από μεθόδους και σχολεία όπως Montessori, Pestalozzi, Waldorf, Reggio Emilia, ότι είναι εφικτή μια εκπαιδευτική μέθοδος μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι και τις τέχνες. Γνωρίζουμε πόσο θετική επίδραση έχει στα παιδιά. Πως τα διαμορφώνει. Συνεπώς περισσότερη και ουσιαστική χρήση της τέχνης στην εκπαιδευτική διαδικασία.

6. Τα παιδιά είναι πιο “δύσκολοι” αναγνώστες από τους μεγάλους;

Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν «δύσκολοι» ή «εύκολοι» αναγνώστες, γιατί θεωρώ ότι η εμπειρία της ανάγνωσης είναι δυναμική. Είναι πολλοί οι παράγοντες που την επηρεάζουν (ψυχολογικοί, συναισθηματικοί, περιβαλλοντικοί, κ.α.). Ας φανταστούμε ένα παιδί να διαβάζει ή να του διαβάζουν ένα βιβλίο, ενώ βρίσκεται μέσα στην αγκαλιά της μαμάς ή του μπαμπά του. Η εμπειρία της ανάγνωσης εδώ, δεν λειτουργεί μόνο σε σχέση με το βιβλίο, αλλά επηρεάζει και τη σχέση παιδιού – γονέα. Αντίστοιχα, εάν διαβάζουμε ένα βιβλίο στο μετρό, στο τρένο, στο λεωφορείο, στην παραλία, στο βουνό, κτλ. 

7. Είναι το παιδικό βιβλίο η προτεραιότητά σας ή θεωρείτε ότι δεν έχετε συγγραφικά στεγανά; 

Προσπαθώ να δημιουργώ έξω από στεγανά. Παλιότερα ένιωσα την ανάγκη να εκφράστω μέσω της ποίησης και της μουσικής. Προς το παρόν αφοσιώνομαι στο παιδικό βιβλίο, καθώς βρίσκεται ήδη στα σκαριά το δεύτερο παιδικό βιβλίο μου. Όσον αφορά το μέλλον, όπως λέει και μια αρχαία παροιμία, «από το ποτήρι μέχρι τα χείλη πολλά γίνονται.»

8. Πόσο έχει αλλάξει στην ψηφιακή εποχή μας ο ρόλος του βιβλίου; 

Θα έλεγα ότι το βιβλίο εξακολουθεί να έχει κεντρικό ρόλο, και με τα ψηφιακά μέσα αυτός ενισχύεται ακόμα πιο πολύ. Τα ψηφιακά μέσα προσφέρουν μια πολυαισθητηριακή εμπειρία. Αν σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι η συμβολή τους στην εκπαίδευση και ειδικά σε συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, κίνησης, κ.α., διαπιστώνουμε την σπουδαιότητά τους. Στις μέρες μας μπορούμε να μεταφέρουμε μια ολόκληρη βιβλιοθήκη μέσα στην τσέπη μας.

9. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;

Όμηρος (Οδύσσεια, Ιλιάδα), Πλάτων (Πολιτεία), Τζωρτζ Όργουελ (1984), Ισαάκ Νεύτων (Μαθηματικές αρχές φυσικής φιλοσοφίας).

10. Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη; 

Κυριεύομαι από τις μυθολογικές διαστάσεις τους όπως αυτές παρουσιάζονται στην Κοσμογονία του Ησιόδου και στα λαϊκά παραμύθια. Δηλαδή πως η Κλωθώ κλώθει τις τύχες της ζωής, η Λάχεσις που τραβάει το νήμα, που ορίζει τα «γραμμένα» της ζωής, η Άτροπος που κόβει το νήμα της ζωής και ορίζει τον θάνατο, η Τύχη (μαύρη, μοναχική) που οδηγεί τον άνθρωπο στα καλά και τα κακά της ζωής, και μέχρι εκεί. 

11. Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας; 

Νομίζω ότι χρειάζεται περισσότερος συλλογικός ρεαλισμός. Όχι αφηρημένα και γενικά, αλλά στη θεμελιώδη κατάσταση (ground state) της ζωής, των πραγμάτων, των αναγκών. Να κατανοήσουμε τι πραγματικά προάγει τη ζωή και την αρμονία με το βιολογικό μας περιβάλλον και μέσα από αυτή τη συνειδητοποίηση να  προχωρήσουμε, να οραματιστούμε, να συν-δημιουργήσουμε πολιτισμό, τέχνες, κτλ.