Η ηθοποιός και σκηνοθέτης Κερασία Σαμαρά *, μιλά στον Κωνσταντίνο Μανίκα, δημιουργό και διαχειριστή του CulturePoint.gr για τη δημιουργικότητα σε εποχές lockdown, το θέατρο, τη σκηνοθεσία και τους νέους ηθοποιούς, τα ανεκπλήρωτα όνειρα της και πολλά άλλα.
1. Που διοχετεύει τη δημιουργικότητα του, ένας καλλιτέχνης, σε περιόδους σκληρού lockdown;
Όσον αφορά εμένα, προσωπικά, υπήρχαν άπειρες εκκρεμότητες που απαιτούσαν χρόνο, απομόνωση και συγκέντρωση κι έτσι βίωσα τον περιορισμό ως αναγκαστική ευκαιρία για να κάνω όλες τις δουλειές που δεν είχα κάνει ως τότε, λόγω της θρυλικής αναβλητικότητάς μου. Και επειδή μου ήταν αδύνατον απλώς να «χαλαρώσω», άρχισα κατόπιν να παίρνω μαθήματα λυρικού τραγουδιού, να ανανεώνω τα γερμανικά μου, να συμμετέχω σε διάφορα επιμορφωτικά σεμινάρια και, βέβαια, να δουλεύω τα κείμενα των έργων που πρόκειται να ανεβάσω αργότερα, όταν όλα αυτά ξεπεραστούν σαν ένα κακό όνειρο. Παρά, όμως, την επιφανειακή αυτήν «δημιουργικότητα», η ουσία της ζωής και το κέντρο της τέχνης μου, γλίστρησαν μέσα από τα δάχτυλά μου, όλους αυτούς τους μήνες. Χωρίς την ανθρώπινη παρουσία, τίποτα δεν είναι δημιουργικό.
2. Σε τι βαθμό μπορούν να υποκαταστήσουν τη φυσική παρουσία οι διαδικτυακές θεατρικές παραγωγές, ακόμη και μετά την πάροδο της καραντίνας;
Άθελά μου απάντησα στην ερώτηση αυτή, μόλις. Δεν υποκαθίστανται η ανάσα, ο ψυχικός παλμός, η δύναμη του βλέμματος, ο χτύπος της καρδιάς. Όταν ο Μίκης Θεοδωράκης ηχογραφούσε το « Ένα το χελιδόνι» επέτρεψε να μπουν μαζί του στο studio ένα σωρό παιδάκια, από κάποιο γειτονικό σχολείο. Αντέδρασαν όλοι, εκείνος όμως είπε «Δεν θα το καταλάβει κανείς, όμως θα υπάρχει στην ηχογράφηση η ανάσα τους, θα υπάρχει ο χτύπος της καρδιάς τους;» Ήταν η ζεστασιά της άμεσης επαφής, ανάμεσα στον δημιουργό και το κοινό του, αυτό δηλαδή που λείπει από τη διαδικτυακή επικοινωνία.
3. Ποια είναι τα άμεσα σχέδια σας, όταν με το καλό επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα;
Το καλοκαίρι, πρόκειται να ανεβάσω τη «Ναπολεοντία», ένα έργο του Ανδρέα Στάικου, για το οποίο έχω επιχορηγηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού. Γύρω στα Χριστούγεννα του 2021, θα σκηνοθετήσω κι ένα σύγχρονο, ξένο έργο, σχετικό με τη ζωή της μυθικής Sarah Bernhardt. Δεν θα παίζω σ’ αυτό, η διανομή θα είναι μια τεράστια έκπληξη.
4. Τι σπρώχνει κάποιον να ασχοληθεί με την υποκριτική;
Νομίζω, η αδυναμία του να είναι ευτυχισμένος, όταν ασχολείται με κάτι άλλο. Είχα την ευτυχία να μπορώ να επιλέξω ανάμεσα σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς το αντικείμενο της ενασχόλησής μου. Όταν κατάλαβα ότι μέσα μου παρέμενε κάτι επίμονα ανεκπλήρωτο, στράφηκα στην υποκριτική. Φυσικά, αυτό προϋποθέτει την ανακούφιση και την πληρότητα που μπορεί να βρίσκει κανείς στην επαφή του με την ανθρώπινη ψυχή και τη γλώσσα.
Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ, Ελένη Χρονά, αποθανατίζει τη φίλη της Κερασία Σαμαρά, επί σκηνής
5. Σκηνοθετείτε εδώ και αρκετά χρόνια. Πόσο αλλάζει η ματιά σας πάνω σε ένα έργο όταν το προσεγγίζετε κάτω από το σανίδι;
Πολύ. Ο σκηνοθέτης σε προσκαλεί σ’ ένα τραπέζι, μαζί με άλλους καλεσμένους που τους έχει επιλέξει προσεκτικά. Στολίζει το σπίτι, διαλέγει τα φαγητά, τη μουσική, ανοίγει ευχάριστες συζητήσεις, είναι υπεύθυνος της καλής σου διάθεσης. Ο ηθοποιός φοράει τα καλά του ρούχα, φέρνει ένα καλό κρασί, είναι ευχάριστος και ευγενής, ή στο τέλος του τραπεζιού, εντελώς αιφνιδιαστικά, ανεβαίνει στη βελούδινη καρέκλα και απαγγέλλει φλογερά ένα παθιασμένο ποίημα, κάνοντας αυτό το τραπέζι αξέχαστο σε όλους τους συνδαιτημόνες. Το τραπέζι είναι κοινό. Ο ρόλος, όμως, είναι διαφορετικός.
6. Διδάσκετε νέους ηθοποιούς. Ποιο είναι το πρώτο στοιχείο που τους επισημαίνετε ως απαραίτητο για μια επιτυχημένη καριέρα;
Δεν εστιάζω στην επιτυχημένη καριέρα. Αυτό είναι κάτι που το ορίζει ο καθένας διαφορετικά για τον εαυτό του. Άλλωστε, και οι δύο αυτοί όροι, «επιτυχημένος» και «καριέρα» μου φαίνονται μάλλον εκτός ελληνικής πραγματικότητας. Εστιάζω κυρίως στο σκηνικό ήθος. Για μένα αυτό μεταφράζεται σε δύο κυρίως πράγματα. Το πρώτο είναι ο σεβασμός και η γνώση απέναντι στο κείμενο και τον συγγραφέα. Το άλλο, ο σεβασμός προς τον συμπαίκτη.
7. Έχετε μια μεγάλη θεατρική πορεία, όμως το ευρύ κοινό σας γνώρισε καλύτερα μέσα από την τηλεοπτική παρουσία σας. Τι είδους πρόταση θα σας έκανε να επιστρέψετε στη μικρή οθόνη;
Θα έπαιζα ευχαρίστως έναν ρόλο που να νιώθω ότι μου ταιριάζει, σε μια προσεγμένη παραγωγή με αξιόλογους συνεργάτες. Μου αρέσουν πολύ οι αστυνομικές σειρές και τα ερωτικά θρίλερ.
8. Γιατί. σχεδόν αποκλειστικά θέατρο κι όχι κινηματογράφος;
Επειδή αυτό σπούδασα και αυτό με κάνει να νιώθω σαν στο σπίτι μου. Δεν σας κρύβω, όμως, ότι δεν είχα και κάποια συναρπαστική κινηματογραφική πρόταση, που να με κάνει να νιώσω ότι θέλω να της αφιερωθώ για λίγο, που να με κάνει να ονειρευτώ. Ελπίζω να έρθει στο μέλλον.
9. Ποιο είναι το πιο μεγάλο ανεκπλήρωτο όνειρο σας;
Μέσα από τη δουλειά μου περιπλανιέμαι από χώρα σε χώρα, από σώμα σε σώμα, από ψυχή σε ψυχή. Θέλω και ως φυσική παρουσία να κάνω μεγάλες βόλτες στον κόσμο. Έχω ταξιδέψει αρκετά, αλλά η γη είναι πεντάμορφη και ατέλειωτη. Ακόμη και η Ελλάδα είναι ατέλειωτη. Καταφέρνει να με εκπλήσσει σε κάθε νέο ταξιδάκι. Κάτι μικρές, απόκρυφες γωνιές, που οι ντόπιοι τις θεωρούν κοινότοπες, για μας φαντάζουν μεγαλειώδεις. Αν μπορούσα να μπω σε μια χρονομηχανή, θα ήθελα να βρεθώ στη χώρα μου, κάπου στη δεκαετία του ’50, σε κάποιο ακρογιάλι αμόλυντο και να χαρώ τα πεντακάθαρα νερά. Να κάτι που θα παραμείνει ανεκπλήρωτο…
- Η φωτογραφία που συνθέτει το εξώφυλλο της συνέντευξης είναι της φωτογράφου Ελένης Γαβρά