Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας
Σεξουαλική παρενόχληση. Πολύ σοβαρή κουβέντα για να τη διαχειριστείς με εξυπνακισμούς και αφορισμούς. Τις τελευταίες μέρες οι αναφορές σε περιπτώσεις κατάχρησης επαγγελματικής εξουσίας κυρίως απέναντι σε γυναίκες, χωρίς κανείς ν’ αποκλείει και τις αντίστοιχες ανδρικά θύματα. Ο καλλιτεχνικός χώρος αποκαλύπτει ένα πρόσωπο που υποψιαζόμασταν αλλά έμενε επτασφράγιστο μυστικό στα άδυτα των… κυκλωμάτων.
Κάποιοι αντέδρασαν. κι αυτή τη φορά, σκωπτικά, όπως έκαναν με την περίπτωση της Μπεκατώρου ή χρησιμοποίησαν ως επιχείρημα την, κατά τη γνώμη τους, μη υψηλή αναγνωρισιμότητα της καταγγέλλουσας! Μα γιατί τώρα θυμήθηκαν τις τότε παρενοχλήσεις, τις πιέσεις, τους εκβιασμούς; Δεν θα μείνουμε στο προφανές, ότι δηλαδή είναι δικαίωμα τους και επιλογή τους το πότε θα γίνει μια καταγγελία ή ότι ευθύνεται ο φόβος του στιγματισμού και του αποκλεισμού, αλλά θα αναφερθούμε στο ότι το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Δεν είναι καν, αν τελικά θα υπάρξει νομική απόδειξη και οποιαδήποτε καταδίκη.
Πιθανότατα να μην καταλήξουμε ποτέ σε τέτοιο απτό αποτέλεσμα. Με ποια στοιχεία και πώς αυτά θα ταυτοποιηθούν μετά από αρκετά χρόνια;
Βέβαια η πόση τυχαιότητα μπορεί να υπάρχει στις πολλαπλές καταγγελίες. Κάπως έτσι καλλιεργούνται ισχυρές υποψίες για την αληθοφάνεια όσων ακούστηκαν. Θα ήταν τουλάχιστον γραφικό να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για συντονισμένη και καλά οργανωμένη προσπάθεια για να σπιλωθούν συγκεκριμένοι καλλιτέχνες.
Όμως η ουσία βρίσκεται αλλού. Ακόμη κι αν κάποιες δηλώσεις γυναικών είναι υπερβολικές, διανθισμένες με επαγγελματικούς ανταγωνισμούς ή προσωπικά απωθημένα, αυτό στο οποίο πρέπει να επικεντρωθούμε είναι ότι πώς και γιατί ξεπερνιούνται τα όρια της επαγγελματική συμπεριφοράς και της… ισχυρής “νουθεσίας” για την επίτευξη ενός στόχου, ενός καλλιτεχνικού οράματος, περνώντας στην αγένεια, την επιθετικότητα, την υποτίμηση ακόμη και τη γενετήσια προσβολή.
Πώς και γιατί ο έχων την καλλιτεχνική “προσταγή” σε μια δημιουργία, κρύβεται πίσω από τον ρόλο του για να εξασκήσει ευρύτερη επιρροή ή και να εκβιάσει.
Θα ήταν αστείο να λέγαμε ότι μας εκπλήσσει το γεγονός. Η εκμετάλλευση της όποιας εξουσίας για να προωθήσει ή να καταβαραθρώσει προσωπικότητες και καριέρες δεν είναι πρωτοφανές συμβάν. Το ζούμε γύρω μας, ιδιαίτερα όπου οι δομές και οι διαδικασίες δεν διέπονται από αξιοκρατία αφήνοντας τεράστια περιθώρια ευνοιοκρατίας. Από την πολιτική μέχρι της προσλήψεις σε κάποιες επιχειρήσεις κι από τον μέχρι φυσικά όλες τις εκφάνσεις του καλλιτεχνικού τομέα.
Το ζητούμενο, λοιπόν, πέρα από την ανάδειξη της αναποφασιστικότητας έκφρασης παρόμοιων περιστατικών, είναι η συνειδητοποίηση ότι η όποια σαπίλα δεν θα πάψει να υπάρχει με ευχολόγια αλλά με πίστη και εμπιστοσύνη σε κανόνες, κοινούς κώδικες και αλληλεγγύη σε όσους επιλέγουν να βγάλουν στο φως την ιστορία τους.
Μέχρι τότε, όμως…
