Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, συγγραφέας
Θέτω συχνά σε καλλιτέχνες που μου παραχωρούν συνέντευξη στο CulturePoint.gr, το ερώτημα, κατά πόσο ένας άνθρωπος που υπηρετεί τον πολιτισμό οφείλει να έχει και να εκφράζει δημοσίως την άποψη του για τα κοινωνικά δρώμενα ή πρώτιστος σκοπός του θα πρέπει να παραμένει το δημιουργικό πεδίο; Οι απαντήσεις που λαμβάνω ποικίλουν και καθεμία διαθέτει ισχυρά επιχειρήματα.
Βεβαίως, και κάθε καλλιτέχνης αποτελεί μέρος του κοινωνικού συνόλου, βιώνει τα ίδια προβλήματα, αδημονεί για τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις που έχουν τα εκάστοτε γεγονότα στη ζωή του. Θα ήταν τουλάχιστον υποκριτικό, στα όρια της φίμωσης, να θεωρήσουμε ότι είναι δυνατόν ο οποιοσδήποτε να μην αρθρώνει λόγο για όσα συμβαίνουν, να καταθέτει τις ανησυχίες του, την ελπίδα και τις προτροπές του για μια πορεία προς κάτι καλύτερο.
Πώς να σωπάσεις, π.χ., μπρος την αγριότητα του πολέμου ή την ωμότητα της κακοποίησης; Πώς να μη δηλώσεις παρών σε δικαιώματα που καταπστούνται και ευθύνες που δεν αναλαμβάνονται; Είναι σχεδόν υποχρέωση να ορθώνεις ανάστημα, ειδικά σε ζητήματα που άπτονται της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ισότητας.
Ομως, κατά τη γνώμη μου, το μέτρο χάνεται όταν ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί αυτό το αναφαίρετο δικαίωμα αποκλειστικά ως μέσο προσωπικής προβολής. Οταν επιζητά την παρουσία του με κάθε αφορμή και τακτικά τη συνδυάσει με προκλητικές δηλώσεις, όχι από αγαθή, εσωτερική ανάγκη συνεισφοράς αλλά από άκρατο οπορτουνισμό και εγωπάθεια.
Δεν νοιάζεται τόσο για το θέμα, για το οποίο παρεμβαίνει, όσο για τη δημιουργία έριδας, σύγκρουσης με άλλους. Αποζητά τη διχαστική αντίληψη που θα φέρει αντιδράσεις και ατέρμονη αναπαραγωγή της στάσης του.
Κάπου εκεί, ξεπερνιέται κάθε όριο. Κάπου εκεί, ο καλλιτέχνης παύει απλώς να δείχνει την πιο ευαίσθητη και κοινωνικά ενεργή πλευρά του, και μετατρέπεται σε ένα αυτοαναφορικό ον, δέσμιο των κστωτερων αναγκών και επιθυμιών του. Ο καλλιτέχνης θα έπρεπε να είναι πρωτίστως άνθρωπος της σύνεσης, της σύνθεσης και του διαλόγου κι όχι ένας διαλυτικός παράγοντας, πυρπολητής και διασπσστικός, ιδιαίτερα σε μια κοινωνία που δεινοπαθεί και το μόνο που δεν χρειάζεται είναι τον λαϊκισμό ή τον ελιτισμό οποιουδήποτε επίδοξου κήνσορα.
