Η Ηλιάνα Φιλέα μιλά στον Κωνσταντίνο Μανίκα, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου-CD «Το Βαλς του Σκαντζόχοιρου».
Τι χαρακτηρισμό θα δίνατε στο βιβλίο-CD «Το Βαλς του Σκαντζόχοιρου», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Susaeta;
Πρόκειται για ένα βιβλίο που οι σελίδες του είναι γεμάτες πολύχρωμες εικόνες, ευφάνταστες ιστορίες και κρύβουν μελωδίες έτοιμες να σε παρασύρουν στον ρυθμό τους! Όλα αυτά φτιαγμένα με πολλή αγάπη και μεράκι για τα παιδιά, αλλά και για όσους θέλουν να νιώσουν για λίγο ξανά παιδιά!
Τι ακριβώς πραγματεύεται κάθε ιστορία – τραγούδι;
Μια απρόσμενη πρόσκληση για χορό φέρνει τη μικρή δεσποινίδα στην πιο άβολη θέση. Ένας αγαπησιάρης σκαντζόχοιρος ψάχνει τρόπο να μοιράσει τις αγκαθωτές αγκαλιές του. Ένας άπληστος μάγος ξεσκονίζει το πιο δυνατό του ξόρκι, σίγουρος πως αυτή τη φορά δεν θα μπερδέψει τα λόγια του. Ένα ψιλομύτικο αηδόνι αρνείται να τραγουδήσει σε όποιον του το ζητάει και μια καρδερίνα παίρνει την εκδίκησή της. Ένα ελάφι, ένας λαγός, ένα φίδι και μια χελώνα παίρνουν μέρος στον μεγαλύτερο αγώνα στην ιστορία τους δάσους, με τον πιο αναπάντεχο νικητή. Αυτές είναι μερικές από τις ιστορίες που θα βρει κανείς σε αυτό το βιβλίο-cd!
Πώς έγινε η επιλογή των ερμηνευτών; Σας οδήγησε η ιστορία ή η μελωδία σε κάποιες από αυτές;
Μου είναι λίγο δύσκολο ν’ απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση, μιας και οι μελωδίες είναι απόλυτα συνυφασμένες με τις ιστορίες που ντύνουν… Θα ‘λεγε, όμως, κανείς ότι σε κάποιες περιπτώσεις η στρόφιγγα γέρνει προς τη μία κατεύθυνση και σε κάποιες άλλες προς την άλλη! Για παράδειγμα, το τραγούδι «Άμπρα κατάμπρα» με έναν μάγο που κάνει σαρδάμ προκαλώντας εκρήξεις, χρειαζόταν τη ζεστή και θεατρική φωνή ενός παραμυθά. Ε, δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον αγαπημένο καραγκιοζοπαίχτη Άθω Δανέλλη. Από την άλλη, το τελευταίο τραγούδι του δίσκου με τίτλο «Ο αγώνας του δάσους», καθότι γραμμένο σε ροκ-εν-ρολ ρυθμό, μας οδήγησε κατευθείαν στον μοναδικό και αγαπημένο σε όλους μας, Γιάννη Γιοκαρίνη.
Τι θεωρείτε ότι θα αποκομίσουν ως απόσταγμα όσοι το αποκτήσουν;
Όλοι οι ήρωες των τραγουδιών έχουν αδυναμίες και οι ιστορίες τους είναι φτιαγμένες ώστε να προβληματίσουν τους μικρούς μας ακροατές. Η διαφορετικότητα, η απληστία και η αλαζονεία είναι μερικά από τα θέματα για τα οποία μπορεί κανείς να συζητήσει με τα παιδιά, παίρνοντας σαν αφορμή τις μελωδικές ιστορίες αυτού του βιβλίου-cd.
Αν έπρεπε να επιλέξετε την πιο χαρακτηριστική φράση από τις ιστορίες σας, ποια θα ήταν αυτή;
«Στο κέφι επάνω δεν κρίνει κανείς», η οποία προέρχεται από το τραγούδι «Η μικρή δεσποινίς». Δείχνει, στην ουσία, ότι η επικριτική στάση που μπορεί να έχουμε απέναντι στους άλλους, στη διαφορετικότητα, ή σε ό,τι αντιλαμβανόμαστε σαν αδυναμία, καθρεφτίζει στην πραγματικότητα τις δικές μας ανασφάλειες εμποδίζοντάς μας, έτσι, να ζήσουμε με κέφι και ομορφιά τις στιγμές!
Θα βλέπατε αυτό το έργο να μετατρέπεται σύντομα σε παιδική παράσταση;
Ασφαλώς! Είναι ένα από τα άμεσα σχέδιά μου! Με τους κατάλληλους συντελεστές κάθε μουσική ιστορία μπορεί να αποτελέσει μία αυτοτελή παιδική παράσταση, αλλά και όλα τα τραγούδια μαζί μπορούν να συγκεντρωθούν σε ένα μουσικό διαδραστικό δρώμενο για μικρούς και μεγάλους.
Λείπει από την εκπαιδευτική διαδικασία η στοχευμένη χρήση του παραμυθιού και της μουσικής ως διδακτικού εργαλείου;
Στην εκπαίδευση, τα πάντα μπορούν να λειτουργήσουν ως διδακτικό εργαλείο, αρκεί να ξέρει κανείς με ποιον τρόπο να τα αξιοποιήσει. Τόσο η μουσική όσο και το παραμύθι μπορούν αναμφίβολα να αποτελέσουν πηγή γνώσης, αλλά και αιτία προβληματισμού για τα παιδιά. Αυτό που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί περισσότερο είναι η τέχνη γενικότερα, μιας και η επίδρασή της στα παιδιά είναι πραγματικά μαγική!
Τα παιδιά είναι πιο “δύσκολοι” αναγνώστες ή ακροατές από τους μεγάλους;
Τα παιδιά είναι και θα είναι το πιο αυστηρό και το πιο απαιτητικό κοινό. Αυτός είναι και ο λόγος που οφείλει κανείς να δημιουργεί με μεγάλη προσοχή και γούστο όταν απευθύνεται σε αυτά. Τα παιδιά απορροφούν αφιλτράριστα ό,τι τους προσφέρουμε, γι’ αυτό και η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει καθοριστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους.
Πόσο έχει αλλάξει στην ψηφιακή εποχή μας ο ρόλος της μουσικής και του βιβλίου;
Αυτό που έχει αλλάξει για εμάς, είναι πως πλέον μπορούμε να έχουμε την αγαπημένη μας μουσική και το αγαπημένο μας βιβλίο στην τσέπη μας! Όσον αφορά, τώρα, τα παιδιά, αυτά μπορούν με τη σωστή καθοδήγηση να επιλέξουν την μουσική που τους αρέσει… Αλλά, το βιβλίο θα παραμένει πάντα η πιο γλυκιά συντροφιά στην καθημερινότητά τους! Το βιβλίο μπορούν να το αγγίξουν, να το μυρίσουν, να παρασυρθούν στη μαγεία των εικόνων του, να αφεθούν στον φανταστικό κόσμο των ιστοριών του… Το βιβλίο δεν μπορεί να αντικατασταθεί από καμία οθόνη!
Φτιάχνετε εκπαιδευτικά μουσικά επιτραπέζια παιχνίδια. Πώς αντιδρούν τα παιδιά σε έναν διαφορετικό τρόπο ψυχαγωγίας;
Τα παιδιά παίζουν μαθαίνοντας …και μαθαίνουν παίζοντας! Στα πρόσωπά τους ζωγραφίζεται ο ενθουσιασμός και η ανυπομονησία για την επόμενη συνάντηση, ενώ η γνώση μεταφέρεται στο σπίτι και μετουσιώνεται σε βιώμα. Στην πραγματικότητα, κάνοντας το μάθημα παιχνίδι, δείχνει κανείς στα παιδιά πως θέλει να έρθει στον δικό τους κόσμο και να τους μεταφέρει την γνώση στην γλώσσα που ξέρουν τόσο καλά να μιλούν – το παιχνίδι. Οι μαθητές νιώθουν περισσότερη οικειότητα και μπορούν να αφεθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία, ξεδιπλώνοντας, έτσι, τον πραγματικό τους εαυτό. Το μάθημα γίνεται η αγαπημένη στιγμή της εβδομάδας, δημιουργούν απορίες που τα ίδια επιζητούν να λύσουν και αποκτούν μεγαλύτερο κίνητρο για μάθηση. Εάν κάποιος εκπαιδευτικός θελήσει να θερίσει τους πιο γλυκούς καρπούς των κόπων του, τότε το παιχνίδι στην εκπαίδευση είναι το πιο εύφορο γι’ αυτό έδαφος!
Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία και δίσκοι που θα θέλατε μαζί σας;
«Καραντίνα»… Αυτή η λέξη με κάνει με φέρνει σε αμηχανία και μόνο που το σκέφτομαι! Από δίσκους θα διάλεγα ο,τιδήποτε από Λουκιανό Κηλαηδόνη, Ray Charles, Nina Simone, Stromae και …Πασχάλη Τερζή! Όσο για βιβλία; Μάλλον θα προτιμούσα τα κουβαράκια με τις κλωστές μου, γιατί λατρεύω να φτιάχνω παιδικά παιχνίδια και πολύχρωμους δεινοσαύρους!
Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;
Ο ρομαντισμός χρειάζεται να κρύβει ρεαλισμό και ο ρεαλισμός να κρύβει και λίγο ρομαντισμο. Είναι και τα δύο απαραίτητα μπαχαρικά, αν ψάχνεις νοστιμιά στη ζωή!
