Η συγγραφέας Μαρία Τσακίρη, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του νέου της βιβλίου “Ιφιγένεια” παραχωρεί συνέντευξη στη συνεργάτη μας, Ιωάννα Κανελλοπούλου

– Πότε μπήκε στη ζωή σου το μικρόβιο της συγγραφής;

Ως μικρόβιο, με την έννοια που χρησιμοποιείται ως έκφραση συνήθως από ανθρώπους που κινούνται στο συγγραφικό χώρο, δεν μου μπήκε ποτέ. Δεν είπα ποτέ στα μαθητικά ή νεανικά μου χρόνια ότι θέλω να γίνω συγγραφέας, δεν έγραφα σκέψεις σε ημερολόγια ή χαρτάκια, ούτε είχα σκεφτεί πως θα ‘ρθει κάποια μέρα που θα γράψω κι εγώ ένα βιβλίο. Όταν όμως κράτησα στα χέρια μου το πρώτο μου βιβλίο και γεύτηκα αυτή τη σπουδαία εμπειρία, τότε το μικρόβιο μπήκε για τα καλά στο μυαλό μου. Εργάστηκα ως δημοσιογράφος περίπου τριάντα χρόνια και ως δημοσιογράφος συνεχίζω να λειτουργώ. Ίσως ακούγεται λίγο παράδοξο, αλλά αντιμετωπίζω τα θέματα με τα οποία καταπιάνομαι στα βιβλία μου ως ρεπορτάζ και μάλλον αυτό γίνεται αντιληπτό από τον αναγνώστη. Το μόνο που έχει αλλάξει για μένα, είναι, πως τώρα πια δεν έχω περιορισμό στις λέξεις.

– Σπούδασες δημοσιογραφία και εργάστηκες για πολλά χρόνια στα ΜΜΕ, ήταν όνειρο ζωής;

Θα έλεγα ναι. Αυτό ήταν ένα όνειρο ζωής. Βέβαια, τη δεκαετία του ’80 που ξεκίνησα, η δημοσιογραφία απείχε πολύ από τη δημοσιογραφία του σήμερα. Δεν είχαμε κινητά, δεν είχαμε υπολογιστές, ούτε βέβαια ιντερνέτ, είχαμε όμως όρεξη για το κυνήγι της είδησης, την οποία πρέπει να πω ότι σεβόμασταν.

– Έντυπη δημοσιογραφία ή ραδιόφωνο, τι θεωρείς ότι είναι πιο εύκολο και πιο ευχάριστο;

Έντυπη, ασφαλώς. Το ραδιόφωνο, σίγουρα έχει την ομορφιά και την αμεσότητά του και είναι πολλοί εκείνοι που δηλώνουν λάτρεις του. Αν και πέρασα από το ραδιόφωνο και έχω κρατήσει πολύ όμορφες αναμνήσεις από τη συνεργασία μου με ανθρώπους που το γνώριζαν καλά, από την εποχή ακόμη της πειρατείας στα ερτζιανά, δεν μπορώ να πω ότι με κέρδισε. Προτιμούσα να γράφω, να σβήνω να μουτζουρώνω ή να διαγράφω σε χαρτί ακόμη και όταν οι υπολογιστές άρχισαν να μπαίνουν σιγά – σιγά στη ζωή των δημοσιογράφων. Αν επέστρεφα στη δημοσιογραφία θα ήθελα να τη συνεχίσω από εκεί που την άφησα.

– «Ιφιγένεια», η πρώτη συγγραφική σου επαφή, που δημιούργησε θετικές εντυπώσεις απ’ το αναγνωστικό κοινό. Το περίμενες;

Η «Ιφιγένεια» τάραξε τα νερά. Όταν ξεκίνησα να γράφω την ιστορία της, μόλις είχα ολοκληρώσει τον κύκλο μου στη δημοσιογραφία. Δεν είχα καμία σχέση με το συγγραφικό χώρο, ούτε ήμουν βέβαιη πως το βιβλίο αυτό θα κυκλοφορήσει. Είχα απέναντί μου μια γυναίκα η οποία πίστευε πως θα λυτρωθεί αν μιλήσει για όσα της έκαιγαν την ψυχή για δεκαετίες. Ξεκινήσαμε να μιλάμε, να σημειώνω, να γράφω, να θυμώνουμε, να κλαίμε. Όταν ολοκλήρωσα τη συγγραφή του, είπαμε «Γιατί όχι;». Κάπως έτσι αναζήτησα εκδοτικό οίκο. Η απάντηση ήρθε σε δυο μέρες από τη στιγμή που παραδόθηκε για αξιολόγηση στις εκδόσεις Ψυχογιός και η χαρά μας ήταν απερίγραπτη. Όταν όμως μπαίνεις σ’ ένα χώρο που δε γνωρίζεις, δεν ξέρεις και από τι άλλο συνοδεύεται μία έκδοση. Έτσι, λοιπόν, μία βδομάδα μετά την κυκλοφορία ο εκδοτικός οίκος αφού μ’ ενημέρωσε πως το βιβλίο πάει πολύ καλά σε πωλήσεις με πληροφόρησε πως έχει δημοσιευθεί και η πρώτη κριτική για την «Ιφιγένεια». Ακόμη θυμάμαι την παγωμάρα μου στη λέξη «κριτική». Έλαβα ηλεκτρονικά το αρχείο αλλά έκανα ώρα να το ανοίξω, γιατί δεν είχα λάβει καθόλου υπόψη μου αυτή την παράμετρο. Η κριτική ήταν πολύ καλή. Ακολούθησαν και άλλες εξίσου καλές κριτικές. Όσο για το αναγνωστικό κοινό, μοιράστηκε στα δυο. Από τη μια εκείνοι που θεώρησαν την αληθινή ιστορία της Ιφιγένειας μια καλή αρχή για να βγουν και να μιλήσουν οι κακοποιημένες γυναίκες με οποιοδήποτε κόστος και από την άλλη εκείνοι που το θεώρησαν πολύ σκληρό για το στομάχι τους. Εγώ ήμουν υποχρεωμένη να σεβαστώ και τις δυο πλευρές.

– Δύο λόγια για αυτό το βιβλίο και πόσο καιρό σου πήρε να το ολοκληρώσεις;

Είναι μια υπόθεση άγριας σωματικής κακοποίησης και βιασμού ανήλικου κοριτσιού από τον πατέρα του, που για χρόνια έμεινε καλά κλειδωμένη πίσω από τους τέσσερις τοίχους. Τα αποτελέσματα της κακοποίησης τραγικά. Απόρριψη, εξάρτηση, φυλακή. Καθόλου άγνωστη ιστορία για την ελληνική κοινωνία, όπως όλοι γνωρίζουμε. Όταν, κυκλοφόρησε το βιβλίο σόκαρε. Συγχρόνως συνέβη και κάτι απίστευτο. Η Ιφιγένεια μετά και την απόφασή της να βγει να μιλήσει ανοιχτά χωρίς να καλύψει το πρόσωπό της ή να αλλοιώσει τη φωνή της, άγγιξε πολλές γυναίκες, κορίτσια αλλά και αγόρια που την αναζήτησαν. Δέχτηκε εκατοντάδες μηνύματα. Κάποια στιγμή μ’ ενημέρωσε πως ξεπέρασαν τα χίλια τα μηνύματα που δέχτηκε. Μίλησε με πολλούς από αυτούς που την έψαξαν. Δημιουργήθηκε αυτό που σήμερα αποκαλούμε me too. Σε όλους είχε να δώσει μία συμβουλή η Ιφιγένεια: Μιλήστε, για να λυτρωθείτε. Όποτε κρίνετε εσείς ότι πρέπει, ακόμη και αν έχουν περάσει χρόνια. Μην αφήνετε ατιμώρητους τους βιαστές είτε είναι εκτός σπιτιού είτε βρίσκονται στο διπλανό δωμάτιο.

Ξεκίνησα να γράφω το 2013 και το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2017, επειδή υπήρξαν μεγάλα διαστήματα που η Ιφιγένεια ήθελε τον χρόνο της.

– Πόσο καλά μπορεί να κρυφτεί η αλήθεια και η ασχήμια;

Και η ασκήμια και η αλήθεια μπορούν να κρυφτούν πολύ καλά. Τουλάχιστον αυτό μας έχει δείξει η ζωή. Όσο όμως καλά και να κρυφτούν, κάποια στιγμή θα αποκαλυφθούν και όταν αυτό θα συμβεί, τότε τα αποτελέσματα είναι οδυνηρά, είναι καταστροφικά, είναι όλα αυτά που ζούμε τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να καταλάβουμε τι φταίει στην ελληνική κοινωνία, με τις απανωτές γυναικοκτονίες, βιασμούς αγοριών και κοριτσιών, την έξαρση της κακοποίησης.

– “Θλιμμένος Σεπτέμβρης”, εξίσου ένα συγκλονιστικό βιβλίο. Δυο λόγια για αυτό.

Ο «Θλιμμένος Σεπτέμβρης» μας γυρίζει πίσω στο χρόνο και μας μεταφέρει κάπου πολύ μακριά. Μας πάει, στη μικρή πόλη του Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας, την 1η Σεπτέμβρη 2004. Εκατοντάδες παιδιά με μπαλόνια καταφθάνουν με τους γονείς και τους παππούδες στο Σχολείο Νούμερο 1, για την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Μια στιγμή μονάχα χρειάστηκε για να μετατραπεί η μικρή αυτή κουκίδα στο χάρτη, στην πιο θλιμμένη πόλη του κόσμου. Όσο κράτησε, δηλαδή, εκείνο το πρώτο «μπαμ», που έκανε μικρούς μεγάλους να γελάσουν, επειδή πίστεψαν πως έσκασε άλλο ένα από τα δεκάδες πολύχρωμα μπαλόνια των παιδιών, που σε λίγο θ’ άφηναν ελεύθερα στον ουρανό. H αντίστροφη μέτρηση μιας από τις μεγαλύτερες και πιο παράλογες τρομοκρατικές επιθέσεις μόλις ξεκινούσε. Όταν τελείωσε άφησε πίσω της 323 νεκρούς, 186 από τους οποίους παιδιά.

– Αυτή τη περίοδο πως σας συναντώ συγγραφικά;

Με συναντάτε μεταξύ ενός μεγάλου έρωτα στα χρόνια της αθεΐας που ξεκινάει στην Κορυτσά της Αλβανίας, μιας αληθινής ιστορίας που διαδραματίζεται μεταξύ Λευκωσίας και Θεσσαλονίκης, σ’ ένα ταξίδι στην Κάτω Ιταλία με τους υπέροχους Γκρεκάνους και τέλος σ’ ένα ταξίδι στη Νότια Αφρική. Κάποιο από αυτά τα συγγραφικά ταξίδια σύντομα θα κυκλοφορήσει ως βιβλίο.

– Η έμπνευση τελειώνει ποτέ;

Ήταν να μην αρχίσει. Τώρα που ξεκίνησε και βλέπω ότι μπορώ ανάμεσα σ’ αυτά τα δυσάρεστα που ζούμε να εμπνέομαι ακόμη, μάλλον δε θα τελειώσει ποτέ!

– Ο όρος οικογένεια στη ζωή της Μαρίας;

Η οικογένεια είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μου. Το πιο σημαντικό. Και σίγουρα το πιο όμορφο! Η ασφάλειά μου, η έμπνευσή μου, ο μικρός μου κόσμος. Η δύναμή μου.

– Τρεις λέξεις που σε χαρακτηρίζουν;

Επιμονή, συνέπεια, χιούμορ. Προσθέτω μία ακόμη επειδή είναι κάτι που με χαρακτηρίζει επίσης: φιλοζωία.

– Μια ευχή για το μέλλον;

Να ξυπνήσουμε ένα πρωί και όλα να είναι αλλιώς. Ή μάλλον να είναι όπως πριν. Να επιστρέψουμε στη ζωή μας, πριν αυτός ο διχασμός της κοινωνίας που επιχειρείται σε βάρος μας προκαλέσει μη αναστρέψιμα αποτελέσματα.

Ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο σας. Καλή συγγραφική πορεία.

Κι εγώ ευχαριστώ πολύ, για τις όμορφες ερωτήσεις.

• Βιογραφικό: H Μαρία Τσακίρη γεννήθηκε στην Κατερίνη και ζει στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε σε ιδιωτική σχολή δημοσιογραφίας και εργάστηκε ως συντάκτρια και ανταποκρίτρια σε εφημερίδες, περιοδικά αλλά και στο ραδιόφωνο. Ασχολήθηκε κυρίως με το αστυνομικό και ελεύθερο ρεπορτάζ, ενώ επί δύο δεκαετίες δραστηριοποιήθηκε στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης και εργάστηκε ως υπεύθυνη γραφείου Τύπου. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΜ-Θ. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα μυθιστορήματα ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ – Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ και ΘΛΙΜΜΕΝΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ.