Η συγγραφέας Μαίρη Βανδώρου απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που τις θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία του μυθιστορήματός της “Συνοδός Κορυφής” από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.
- Κυκλοφορεί το νέο σας μυθιστόρημα “Συνοδός Κορυφής”. Τι πραγματεύεται και γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο τίτλο;
«Συνοδός κορυφής» δε σημαίνει κάτι διαφορετικό από «Συνοδός Κυρίων». Ο Αλέκος όντας εμφανίσιμος θεωρεί ότι του αξίζει να ζει με πολυτέλεια, σε αυτό συμβάλει εκτός από την ωραιοπάθεια και τον εγωκεντρισμό του και η εμμονή του πατέρα του να τον αναγκάσει να ακολουθήσει τη δική του βιοποριστική εργασία, που είναι οδηγός νταλίκας. Ο Αλέκος ούτε θέλει να το ακούσει. Στο μυαλό του υπάρχουν δυο δρόμοι ή θα αναγκαστεί να ακολουθήσει αυτό που θεωρούν οι γονείς του ως κατάλληλο επάγγελμα για τον ίδιο ή το δικό του δρόμο που είναι τα χρήματα, η διασημότητα και η πολυτέλεια, όπως τα έχει στο μυαλό του. Έχοντας καταλάβει ότι οι ερωτικές συναλλαγές βοηθούν στην προώθηση μιας καριέρας, είναι πρόθυμος να πληρώσει το αντίτιμο.
Όσον αφορά τον τίτλο, όταν άρχισε να γεννιέται η ιδέα του βιβλίου, γινόταν μια Σύνοδος Κορυφής, με ανοιχτή την τηλεόραση και με τη φωνή στο mute, πότε βγαίνει κάτι καλό από τέτοιες συνόδους, έτυχε κάποιες φορές διαβάζοντας στη δεξιά πάνω γωνία με κεφαλαία γράμματα «ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ», αφηρημένη όπως θα ήμουνα ή από καπρίτσιο της τύχης, αν θέλετε, να μεταφέρω τον τόνο από την προπαραλήγουσα στη λήγουσα, έτσι ήρθε και έδεσε ο τίτλος με το μυθιστόρημα. Ούτως ή άλλως είχα μια ιστορία που πραγματευόταν αυτό το θέμα, κι άλλωστε ο Αλέκος δεν είναι απλά ένα Ζιγκολό, αλλά ένας Συνοδός του αφρού του star system μιας εποχής με παχυλούς μισθούς στα σίριαλ και στο μόντελινγκ.
- Σκιαγραφήστε μας τους βασικούς χαρακτήρες του βιβλίου. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους, τα κίνητρα τους;
Δε θα σταθώ περισσότερο στον κεντρικό χαρακτήρα τον Αλέκο, μιας και αναφερθήκαμε αρκετά στην πρώτη σας ερώτηση. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, στα νεανικά κυρίως χρόνια του (αντί)ήρωα παίζει σημαντικό ρόλο η οικογένειά του. Ο τρόπος που σκέφτεται με όλα τα στερεότυπα που αφομοίωσε, αντικατοπτρίζει τον τρόπο που μεγάλωσε και επαναλαμβάνει τα όσα άκουσε μέσα στο σπίτι του. Ο Κωστής, ένας από τους αγαπημένους μου χαρακτήρες, είναι εκείνος που βοηθάει τον Αλέκο να κάνει τα πρώτα του βήματα, και σε αντίθεση με πρόσωπα που θα γνωρίσει αργότερα, ο Κωστής έχει μια αγνότητα αν και γνωρίζει τόσο από την καλή όσο και από την ανάποδη την εγχώρια showbiz. Δεν έχει απώτερους σκοπούς όσον αφορά τον Αλέκο, παιδί της επαρχίας και ο ίδιος γνωρίζοντας τον Αλέκο, σκέφτεται να τον βοηθήσει, και αυτό κάνει. Σε αντίθεση με τον Κωστή, ο Κεφαλογιάννης ένας μόδιστρος υψηλής ραπτικής, ο οποίος έχει φήμη ότι σχετίζεται ερωτικά με τα μοντέλα του, δεν υπάρχει περίπτωση να προωθήσει τον νεαρό αν δεν πάρει το αντίτιμό του. Τέλος θα αναφέρω τον Δανδή, άλλον έναν σημαντικό σταθμό στην καριέρα του Αλέκου. Ο σκηνοθέτης είναι κάτι ενδιάμεσο του Κωστή και του Κεφαλογιάννη, δε θα γινόταν πιεστικός, αλλά εφόσον κάτι του προσφερθεί δε θα το αρνηθεί. Ο Κωστής με τον Δανδή που θέλουν το καλό του Αλέκου, είναι δύο πρόσωπα που επιμένουν στο ότι ο Αλέκος πρέπει να δουλέψει και να μορφώσει τον χαρακτήρα του. Φυσικά υπάρχουν ακόμα πολλοί χαρακτήρες στο μυθιστόρημα που περιστρέφονται γύρω από τον Αλέκο σε κάθε φάση της ζωής του.
- Τι θεωρείτε ότι θα αποκομίσει, ως απόσταγμα, ο αναγνώστης;
Πέρα από τι μπορεί να έχει στο μυαλό του κάποιος που αφηγείται μια ιστορία, τι θα αποκομίσει ο κάθε αναγνώστης θεωρώ ότι εξαρτάται από τον κάθε έναν ξεχωριστά. Στην περίπτωση του ήρωά μας και χωρίς επικριτική διάθεση απέναντί του, θα έλεγα ότι η συμβουλή του Κωστή προς τον Αλέκο «Μια σκάλα δεν είναι μόνο για να την ανεβαίνεις αλλά και για να την κατεβαίνεις!» έχει να κάνει ίσως με μια δόση από το απόσταγμα που αναφέρετε. Η απάθεια του στο να φροντίσει να καλλιεργήσει τον εαυτό του, η αδιαφορία του και το ότι στηρίζεται αποκλειστικά στην εμφάνισή του, δε θα τον οδηγήσουν πολύ μακριά αν δεν αλλάξει ρότα.
- Τι καθορίζει τελικά την επιτυχία και τι την ευτυχία;
Από την επιτυχία παίρνεις ικανοποίηση, ευτυχία όμως είναι να βρίσκεις χρόνο να κάνεις ό,τι αγαπάς, εκείνες τις ώρες είσαι ευτυχισμένος!
- Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Ήμουν αρκετά νεαρή σε ηλικία, αν θυμάμαι καλά πρέπει να ήταν το πρώτο καλοκαίρι πριν ξεκινήσω το Γυμνάσιο, όταν άρχισαν τα πρώτα συμπτώματα! Είχαν αρχίσει να γεννιούνται κάποιες ιστορίες στο μυαλό μου τις οποίες ήθελα να γράψω, από τις συγκεκριμένες δεν πρέπει να έγραψα ποτέ καμία. Μέχρι τότε διάβαζα αρκετά, πολλές φορές και λαθραία, δεν ήταν λίγες οι φορές που η μητέρα μου με έπιασε με ένα λογοτεχνικό βιβλίο κρυμμένο στα σχολικά. Πώς τα σχολικά βιβλία να ανταγωνιστούν το ενδιαφέρον ενός Ξενόπουλου ή ενός Λουντέμη κ.ο.κ. Νομίζω ότι τα αναγνώσματα ήταν το πρώτο ερέθισμα και ίσως μια φυσική ας το πούμε ροπή προς τη μυθοπλασία, -και στους δύο ρόλους- που πάντα κρύβει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τη ζωή, και κυρίως χωρίς να ριψοκινδυνεύεις όσα οι χαρακτήρες των βιβλίων.
- Έχετε ασχοληθεί με διαφορετικά είδη (μυθιστόρημα, διήγημα, παραμύθι). Τι αποτελεί λογοτεχνία, για εσάς;
Δεν ξέρω πόσο αφηρημένη ή συγκεκριμένη έννοια έχει η λογοτεχνία και αν σημαίνει κάτι διαφορετικό για εμένα από ότι για τους άλλους ανθρώπους. Από τα σχολικά χρόνια θυμάμαι όταν διαβάζαμε λογοτεχνικά κείμενα πεζά ή ποιήματα, ψάχναμε το ηθικό δίδαγμα. Όμως είναι υποχρεωτικό να έχει η κάθε ιστορία δίδαγμα; Και ποιο ρόλο παίζει ο αναγνώστης σε αυτό; Όπως ανέφερα και παραπάνω πολλά πράγματα έχουν να κάνουν με το πώς τα αντιλαμβάνεται ο θεατής-αναγνώστης. Μπορεί ένας συγγραφέας να διηγείται μια ιστορία και ο αναγνώστης να τα εκλάβει όλα διαφορετικά. Υπάρχουν αναγνώσματα με χιλιάδες συμβολισμούς, ηθικά διδάγματα, και άλλα με απλές καθημερινές ιστορίες. Ένα κείμενο μπορείς να το διαβάσεις και να σου γεννήσει χίλιες σκέψεις και προβληματισμούς, ένα άλλο απλά να σε χαλαρώσει και να σου χαρίσει η ανάγνωση του ευχαρίστηση. Είναι το ένα βιβλίο περισσότερο λογοτεχνία από το άλλο; Άλλωστε για εμένα κάθε βιβλίο οξύνει τη φαντασία του αναγνώστη κάποια και τη σκέψη. Σίγουρα ένα βιβλίο που θα σε οδηγήσει σε προβληματισμό είναι πιο εποικοδομητικό.
- Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;
Αναφερόμαστε στο βιβλίο ως είδος ή ως περιεχόμενο; Από τα αρχαία χρόνια, οι άνθρωποι γοητεύονταν από τους μύθους και τις λαϊκές παραδόσεις, κάθονταν και αφηγούνταν ιστορίες που είχαν ακούσει ή έπλαθαν εκείνη την ώρα. Είναι αλήθεια ότι στην ψηφιακή εποχή, με τους υπολογιστές, τις τηλεοράσεις, το ιντερνέτ, υπάρχουν περισσότερες μορφές ασχολίας και διασκέδασης, όμως οι ιστορίες που έχει ένα βιβλίο να αφηγηθεί διατηρούν το ενδιαφέρον, όχι στο 100% του πληθυσμού, αλλά αν σκεφτούμε τα παλιότερα χρόνια, όχι των γονιών μας, αλλά με βεβαιότητα των παππούδων μας, με τον αναλφαβητισμό που υπήρχε πόσοι μπορούσαν να διαβάσουν βιβλία; Τουλάχιστον στις μέρες μας η συντριπτική πλειοψηφία έχει αυτή την επιλογή και ας την απορρίπτει για να χαζέψει φτηνά προγράμματα. Προσωπικά είμαι αισιόδοξη για το βιβλίο, κρατάει γερά από τα χρόνια του Ομήρου, σε άλλη μορφή φυσικά, γραφή σε πέτρα, σε πάπυρο, ακόμα και οι ραψωδοί που αποστήθιζαν ολόκληρα κείμενα και τα μετέφεραν από γενιά σε γενιά, μοιάζουν κάπως με τα σημερινά audio books στην εφαρμογή τους, και πιστεύω ότι θα συνεχίσει να έχει κοινό που γοητεύεται να διαβάζει και να το προτιμάει ως μορφή ψυχαγωγίας.
- Γιατί οι Έλληνες, παρά την πλούσια λογοτεχνική ιστορία τους, είναι από τους λαούς που διαβάζουν λιγότερο;
Υποψιάζομαι ότι οι έλληνες προτιμούν να είναι θεατές από αναγνώστες. Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα τι μπορεί να φταίει. Ίσως σε έναν βαθμό ευθύνεται το σχολείο και δεν αναφέρομαι στους εκπαιδευτικούς, αλλά στο σύστημα. Γνωρίζω αρκετούς φίλους που ενώ ήταν αριστούχοι μαθητές, βλέπουν βιβλίο και αποστρέφουν το βλέμμα τους. Ένας άλλος λόγος είναι η κούραση, όταν εργάζεσαι δέκα και δώδεκα ώρες καθημερινά και ανησυχώντας για το πώς θα τα βγάλεις πέρα με την καθημερινότητα είναι πιο εύκολο να ανοίξεις την τηλεόραση από το να διαβάσεις ένα βιβλίο, ή ακόμα κι από το να πας στο θέατρο ή στο σινεμά. Το βιβλίο χρειάζεται συγκέντρωση για να μετατρέψεις σε εικόνα τα γράμματα, δεν είναι πάντα εύκολο και όχι για όλους, ενώ η τηλεόραση για παράδειγμα σερβίρει την εικόνα έτοιμη. Όχι ότι δεν μπορεί να υπάρξουν και στην τηλεόραση αξιόλογα προγράμματα και αναφέρομαι κυρίως στη μυθοπλασία.
- Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Το πιο πιθανόν είναι να επιλέξω πέντε που δεν έχω διαβάσει. Αν επέλεγα πέντε που έχω διαβάσει ήδη θα ήταν το «Αλεξανδρινό κουαρτέτο» την τετραλογία του Λώρενς Ντάρελ (κυκλοφόρησε και ως ενιαία έκδοση οπότε θα το πιάσω ως ένα), το «Κατά Ιησού Ευαγγέλιο» του Σαραμάγκου. «Το Ρολόι του κόσμου χτυπά μεσάνυχτα» του Λουντέμη. «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Καζαντζάκη. Και θα ολοκληρώσω με ένα σύγχρονού μας συγγραφέα το «Καλή αντάμωση εκεί ψηλά» του Πιέρ Λεμέτρ.
- Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;
Είναι σαν να περιορίζεται ένα μέλος μαθητικής μπάντας να σας αναφέρει μόνο πέντε από τους αγαπημένους του ροκ σταρς. Ανατόλ Φρανς, αξεπέραστο το «Νησί των πιγκουίνων», Ζοζέ Σαραμάγκου, τον καταλανό Κάρλος Ρουίθ Θαφόν, πρόσφατα ολοκλήρωσα και την τριλογία της ομίχλης. Μενέλαο Λουντέμη μιας και ήταν ο συγγραφέας που αφήνοντας στην άκρη τα παιδικά βιβλία, ξεκίνησα με τα δικά του μυθιστορήματα, και θα αναφέρω και έναν σύγχρονο έλληνα συγγραφέα, τον Γιάννη Καλπούζο, όλη η δουλειά και η μελέτη που κάνει αντικατοπτρίζεται στα μυθιστορήματά του. Θέλω να προσθέσω ότι από τους συγγραφείς που ανέφερα έχω διαβάσει μεγάλο μέρος της δουλειάς τους και από κάποιους σχεδόν τα άπαντα όσων έχουν κυκλοφορήσει, γι αυτό και κατέληξα στα συγκεκριμένα ονόματα. Βέβαια και η ίδια προβληματίζομαι με την απάντηση μου, βλέποντας πως έστω και ασυνείδητα η κυρίαρχη τάση είναι οι άντρες συγγραφείς ακόμα και στις μέρες μας, που ασυνείδητα ήρθαν στο μυαλό μου σαν απάντηση. Για τους Ανατόλ Φρανς και Μενέλαο Λουντέμη θα ήταν αναμενόμενο, αφού σε παλιότερες εποχές οι άντρες συγγραφείς ήταν κυρίαρχοι. Υπάρχουν όμως και αρκετές γυναίκες συγγραφείς που εκτιμώ και αγαπώ, και με ευκολία θα αντικαθιστούσα κάποιους από τους παραπάνω με τις Διδώ Σωτηρίου, Άλκη Ζέη, την σύγχρονή μας Μεταξία Κράλλη και την Ιζαμπέλ Αλιέντε. Στη λογοτεχνία μετράει η καλή γραφή και ιστορία, πέρα των υπολοίπων διαχωρισμών κι ευτυχώς στις μέρες μας έχουμε αρκετούς ισάξιους συγγραφείς και των δύο φύλων.
- Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στις ζωές μας;
Ο ρεαλισμός στις μέρες που ζούμε είναι απαραίτητος, δυστυχώς και όσο μεγαλώνουμε αντιλαμβανόμαστε όλο και περισσότερο ότι δε ζούμε σε έναν όμορφο κόσμο ηθικό, αγγελικά πλασμένο, το ακριβώς αντίθετο. Όσον αφορά τον ρομαντισμό είναι απαραίτητος, για τη βελτίωση του κόσμου και τη δημιουργία ενός καλύτερου αύριο. Και τα δύο είναι χρήσιμα όχι σε ίσες δόσεις, δεν είναι θέμα ισορροπιών για εμένα. Σε άλλες περιπτώσεις θα πρέπει να υπερισχύσει ο ρομαντισμός και σε άλλες ο ρεαλισμός. Γενικότερα ο σκοπός πρέπει να είναι ρομαντικός και τα μέσα ρεαλιστικά!
Σας ευχαριστώ θερμά για τις ερωτήσεις σας!
