Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

Ιστορικές επιγραφές και ιστορικά βιβλία πριν την αρχαική εποχή του ελληνικού πολιτισμού συνάχθηκαν στις χώρες των λαμπρών πολιτισμών της ανατολής. Πιο συγκεκριμένα στην Αίγυπτο, την Μεσοποταμία, την Βαβυλωνία και την Ασσυρία.

Αρχαιολογικά ευρήματα άλλωστε αποδεικνύουν πως οι Αιγύπτιοι, οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι αι ευρύτερα οι λαοί της Μεσοποταμίας απεικόνιζαν τα κατορθώματα και γενικά τα επιτεύγματα των βασιλέων τους σε μνημειώδης επιγραφές.

Είναι χαρακτηριστικό πως τα βιβλικά κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης αποτελούν την καταγραφή της προφορικής ιστορίας των Ισραηλιτών μίας μακράς ιστορικής περιόδου από το 1300 έως το 400 π.Χ.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης πως στην Απω Ανατολή και πιο συγκεκριμένα στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδική χερσόνησο γραπτά στοιχεία για ιστορικά γεγονότα ανάγονται ήδη από τις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ.

Δύο ήταν οι θεμελιώδεις διαφορές της πρώιμης ελληνικής ιστοριογραφίας από τις αντίστοιχες προσπάθειες των λαών της ανατολής.

Πρώτα ότι οι αρχαίοι Ελληνες ιστοριογράφοι δεν προχωρούσαν σε απλή καταγραφή των γεγονότων αλλά φρόντιζαν με ιδιαίτερη επιμέλεια την γλώσσα, την έκφραση και το ύφος γραφής.

Ενδεικτικό είναι πως από τα έργα χιλίων περίπου ιστορικών της αρχαιότητας διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας εκείνα που πέρα από την εξιστόρηση σημαντικών γεγονότων έχουν εξαιρετικά μεγάλη φιλολογική και λογοτεχνική αξία.

Άλλωστε σε πλήρη αντιδιαστολή με τους πολιτισμούς των λαών της ανατολής, η εξέλιξη της επιστήμης της ιστορίας στον ελληνικό κόσμο υπήρξε ραγδαία.

Αναμφίβολα η σπουδαιότερη από τις πολλές πρωτοτυπίες των Ελλήνων ιστορικών εστιάζεται στο γεγονός ότι προσπάθησαν να ξεχωρίσουν τα πραγματικά από τα φανταστικά γεγονότα και τους μύθους ώστε να διαμορφώσουν  μία σαφή επιστημονική μέθοδο για την ιστορία.