Γράφει η Άννα Λύκου

Γινόμαστε τελικά αυτό που αγαπάμε ή μαθαίνουμε να αγαπάμε αυτό που γινόμαστε; Το πρώτο μυθιστόρημα της Διαμάντως Γιαλλελή από τις εκδόσεις Άνω Τελεία μπορεί να δώσει ορισμένες απαντήσεις σε αυτούς που είναι πρόθυμοι να ταξιδέψουν στον παλιό τους εαυτό με μια ματιά σημερινή ώστε να κατορθώσουν να επιστρέψουν έχοντας κάνει έναν απολογισμό και να νιώσουν ενδεχομένως πληρότητα.

1. Κάποτε ήθελα” κι επίσης κάποτε θεωρούσα αυτονόητα κάποια πράγματα, μια καθημερινότητα πάνω στην οποία είχα χτίσει τη ζωή μου. Η ιστορία σου περιστρέφεται γύρω από ένα πάρτυ μετά τη λήξη της καραντίνας. Κατά πόσο οι συνθήκες έχουν αλλάξει από την εποχή που ο ιός ήταν κάτι άγνωστο σε εμάς; Θεωρείς πως είναι μια παροδική κατάσταση ή κάτι που θα μας στιγματίσει και θα μας συντροφεύει για πολύ καιρό ακόμα;

Πανδημία, εγκλεισμός, καραντίνα … είναι περίεργο πόσο οικείες είναι πια αυτές οι λέξεις και βιωματικές ενώ δυο χρόνια πριν τις συναντούσαμε μόνο στα βιβλία, χωρίς μάλλον να καταλαβαίνουμε και πολλά από την έννοιά τους. Αν έχουν αλλάξει οι συνθήκες; Νομίζω πως όχι. Μπορεί στην αρχή να υπήρχαν κάποια σημάδια ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αλλάξουν. Η στέρηση της ελευθερίας, ο φόβος για τον ιό, η ανησυχία για το μέλλον φάνηκε προς στιγμή ότι θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε μια πιο αλληλέγγυα κοινωνία που θα είχε περισσότερο σημασία το «είναι» και όχι το «φαίνεσθαι». Πλέον όμως που ο ιός είναι μέρος της κανονικότητάς μας, βλέπω ότι επανήλθε και ο πρότερος τρόπος ζωής, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.

2. Στο βιβλίο σου γίνονται συχνές αναφορές σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα όπως η τεχνολογία που εμπλέκεται πλέον σε κάθε τομέα της ζωής μας και η αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από το φυσικό του περιβάλλον καθώς και τον διπλανό του. Υπάρχει τρόπος να πορευτούμε με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σημειώνοντας οποιαδήποτε πρόοοδο ή αποτελούν για εσένα ενδεικτικά σημάδια ενός κόσμου που μέρα τη μέρα παρακμάζει;

Δεν θα χρησιμοποιούσα τη λέξη παρακμή, περισσότερο θα έλεγα ότι ο κόσμος συνεχίζει να δείχνει σημάδια ανωριμότητας. Η τεχνολογία από μόνη της δεν είναι τίποτα και δεν εμπλέκεται πουθενά, ίσα ίσα που έχει πάντα δύο όψεις, όπως μπορεί να αποξενώσει, έτσι μπορεί να φέρει και κοντά και να διευκολύνει. Η τεχνολογία είναι άβουλη, ο άνθρωπος έχει βούληση αλλά του λείπουν τα όρια και αντί να κάνει ορθή χρήση των επιτευγμάτων, κάνει κατάχρηση και πολλές φορές δημιουργεί μια εξαρτητική σχέση μαζί της. Όσο για το φυσικό περιβάλλον, μου φαίνεται απίστευτο που συνεχίζονται και γίνονται καταστροφές από ανθρώπινο δάκτυλο. Αναρωτιέμαι με όλη αυτή την καταστροφή που γίνεται διαρκώς στη φύση έναντι κυρίως του κέρδους, πού θα οδηγηθούμε; Σαν να φτιάχνεται ένα χρυσό κλουβί που όμως μετά το δοχείο της τροφής θα είναι άδειο. Πώς θα μπορούσε να αλλάξει αυτό; Σίγουρα η γνώση είναι πάντα ένα ισχυρό όπλο. Με την γνώση και το διάβασμα μπορείς να διδαχθείς πολλά και να αλλάξουν οι πνευματικοί ορίζοντες του καθενός. Όμως πολύ σημαντικό είναι να γίνει και μια ολιστική προσέγγιση από τους ηγέτες αυτού του κόσμου, φανερούς και αφανείς, και να μπει σε προτεραιότητα η φύση και σε δεύτερη μοίρα το κέρδος.

3  «..δεν θα της προσέφερε απλά τα προς το ζην, αλλά και το ευ ζην.» Υπάρχει κάποια συνταγή για να επιτύχουμε κάτι τέτοιο στη ζωή μας κι αν ναι, ποιοι είναι οι παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην πορεία προς την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου;

Το «ευ ζην» αυτή η χίμαιρα! Η συνταγή νομίζω ότι είναι οι καλές, υγιείς, υποστηρικτικές και θετικές ανθρώπινες σχέσεις. Αν σου λείπει αυτό νομίζω ότι και χρήματα να έχεις και δόξα να έχεις και εξουσία να έχεις και πάλι κάτι θα λείπει. Για να μην παρεξηγηθώ, εννοείται ότι το «ευ ζην» ξεκινά από τη στιγμή που έχει κατακτηθεί το «ζην». Δεν γίνεται να μιλάμε για ευδαιμονία και ευτυχία όταν το τραπέζι είναι άδειο. Αλλά νομίζω ότι το μυστικό υλικό της συνταγής είναι να έχεις υγιείς σχέσεις με κάποιους ανθρώπους, που τους θεωρείς δικούς σου. Εξάλλου τα πιο απλά πράγματα γίνονται τα πιο σημαντικά όταν μοιράζονται με αυτούς που αγαπάς και τα υπόλοιπα είναι μόνο χρυσόσκονη.

4. Υπάρχουν πράγματα που κάποτε ήθελες μα τώρα πια όχι; Aν ναι, τι πιστεύεις πως σε έκανε να αναθεωρήσεις αλλάζοντας οπτική;

Μπορεί και να υπάρχουν πράγματα που κάποια στιγμή θέλησα και τώρα πια δεν τα θέλω, αλλά μάλλον δεν θα είχαν πραγματική αξία για μένα γιατί ούτε καν τα θυμάμαι! Αυτά που είχαν ανέκαθεν σημασία για μένα συνεχίζω να τα επιθυμώ και σιγά σιγά τα πραγματοποιώ.

5. «..το μισό πορτοκάλι του καθενός υπάρχει.» Θεωρείς πως υπάρχει όντως ή είμαστε φρούτα κομματιασμένα σε μια απέραντη φρουτοσαλάτα και απλά η γεύση μας κάποιες φορές δένει με κάποιων άλλων ώστε να διατηρείται μια ισορροπία στον κόσμο;

Είμαι από τους ρομαντικούς ανθρώπους και πιστεύω ότι πράγματι υπάρχει το μισό πορτοκάλι του καθενός, «media naranja» όπως το δανείστηκα από τους ισπανούς. Απλώς μεγαλώνοντας κατάλαβα ότι το μισό πορτοκάλι του καθένα δεν είναι για όλους ένας σύντροφος. Για κάποιους μπορεί να είναι ένας φίλος, μια παρέα, ένας αδερφός και γιατί όχι ένα πάθος; Σκέφτομαι τους ορειβάτες που σκαρφαλώνουν στα πιο ψηλά βουνά και σίγουρα το μισό τους πορτοκάλι είναι στην άλλη μεριά του ιμάντα που είναι δεμένοι! Το μισό πορτοκάλι είναι εκείνος ο άνθρωπος που θέλεις να μοιραστείς μαζί του το πιο ευχάριστο σου νέο και θα χαρείτε μαζί! Οι υπόλοιπες γεύσεις ατονούν μπροστά στην αγαπημένη σου.

6.Tι ρόλο παίζει η φαντασία στη ζωή σου; Είναι ικανή να μεταμορφώσει το σύνολο των πραγμάτων που αλληλεπιδρούν με την καθημερινότητά μας ή ορισμένες φορές περιορίζεται λόγω συνθηκών;

Η φαντασία πλέον είναι σε ξεχωριστό βάθρο στη ζωή μου, και πραγματικά λυπάμαι που τόσα χρόνια την είχα παραγκωνίσει. Η φαντασία περιορίζεται συνεχώς και καθημερινά από πολλούς παράγοντες, από την ρουτίνα, από τους γρήγορους ρυθμούς της ζωής, από τις μυριάδες υποχρεώσεις και προθεσμίες που πρέπει να προλάβουμε αλλά πρώτα πρώτα περιορίζεται από το σχολείο. Στην Ελλάδα, και μιλάω ως εκπαιδευτικός, το σχολείο είναι με τέτοιο τρόπο θεσμοθετημένο που στερεί από τα παιδιά την ελευθερία της έκφρασης, της δημιουργικότητας και της φαντασίας. Η φιλαναγνωσία, που σε λίγο θα μπει στο μουσείο των λέξεων, αρωγός της φαντασίας δεν καλλιεργείται εδώ και χρόνια στους μαθητές. Αλλά ευτυχώς η φαντασία είναι και λίγο πονηρούτσικη, λίγο χώρο να την δώσεις αμέσως ανθίζει και πολλαπλασιάζεται εν ριπή οφθαλμού! Και όταν αφεθεί ελεύθερη πραγματικά ακόμη και την πιο συνηθισμένη διαδρομή την κάνεις με άλλα μάτια, παρατηρείς λεπτομέρειες που μέχρι εκείνη τη στιγμή έμοιαζαν αόρατες και η ζωή φαίνεται πολύχρωμη. Αν η γνώση κάνει τους ανθρώπους πιο δυνατούς σίγουρα η φαντασία τους κάνει πιο ζωντανούς.

7. To βιβλίο σου αναφέρεται στην επόμενη ημέρα, στις καταστάσεις με τις οποίες θα έρθουμε όλοι αντιμέτωποι μετά τη λήξη της πανδημίας. Ποια είναι η δική σου άποψη; Βλέπεις ουράνιο τόξο; Σε ποιο βαθμό έχεις επηρεαστεί από την υπάρχουσα κατάσταση;

Η επόμενη μέρα έχει έρθει! Είναι η σημερινή, θα είναι η αυριανή η επόμενη της και θα συνεχίζεται έτσι. Δεν νομίζω ότι η λήξη της πανδημίας θα είναι απλώς μια μέρα, νομίζω ότι κάποια προβλήματα όπως οικονομικής φύσεως, σωματικής αλλά και ψυχικής υγείας που έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους, θα συνεχίσουν να υφίστανται. Η πανδημία είναι μία κατάσταση με τόσο διαφορετικές αποχρώσεις και προεκτάσεις που δεν είναι δυνατόν να έχει μείνει κάποιος ανεπηρέαστος και φυσικά έχω επηρεαστεί και εγώ. Έχω στερηθεί συνήθειες που με ευχαριστούν, κάποια ζητήματα επαγγελματικά έχουν καθυστερήσει και φυσικά έχω μια ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι. Ευτυχώς όμως είμαι από την φύση μου αισιόδοξη και ελπίζω ότι στο τέλος το ουράνιο τόξο θα φανεί. Γιατί το ουράνιο τόξο υπάρχει για να το βλέπουμε όσο μακριά και αν είμαστε, για να δίνει μια ελπίδα, και νομίζω ότι μας κάνει καλό να έχουμε μια φωλίτσα μέσα μας για την ελπίδα.

8. ..και μια ευχή για το μέλλον μιας και βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας καινούριας χρονιάς.

Εύχομαι από καρδιάς σε όλους να βρουν αυτό που θέλουν οι ίδιοι και οι ίδιες. Να ξεχωρίσουν τα θέλω τους από τα θέλω των γονιών τους, της κοινωνίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Να βρουν αυτό που θα τους φέρνει κάθε μέρα στη ζωή τους χαρά. Γιατί αν είμαστε εμείς οι ίδιοι ευτυχισμένοι και ευτυχισμένες τότε προσπαθούμε να κάνουμε και τους γύρω μας, και τι όμορφη κοινωνία θα φτιάχναμε τότε!