Ο Γιάννης Μιχαηλίδης, εισηγητής του σεμιναρίου Cultural branding management που θα πραγματοποιηθεί από τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Τετάρτη 8 & Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου, 17.30-21.30, συνομιλεί με τον Κωνσταντίνο Μανίκα.
Cultural branding management. Ένα σεμινάριο για τη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας. Πόσο εξοικειωμένα είναι τα στελέχη του χώρου με τη συγκεκριμένη έννοια;
H διαμόρφωση πολιτιστικής ταυτότητας και το cultural branding management δεν εφαρμόζονται στην Ελλάδα και δεν υπάρχουν τέτοιες ειδικότητες. Συνεπώς, δικαίως τα στελέχη του χώρου δεν είναι εξοικειωμένα με την έννοια. Η πιο δύσκολη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο τομέας είναι η στρεβλή ερμηνεία των εννοιών και η λανθασμένη αντίληψη ότι η ταυτότητα και το branding εντάσσονται στην ομπρέλα της επικοινωνίας. Η μεγαλύτερη δυσκολία στη διαμόρφωση ταυτότητας είναι η ικανότητα να μπορεί να προβλέψει τι θα αλλάξει και πώς θα ανταποκριθεί σε αυτό, προτού γίνει ευρέως γνωστό – και αυτό δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την επικοινωνία.
Ποιο είναι το βασικότερα στοιχεία που θα αποκομίσουν όσοι το παρακολουθήσουν;
Πέρα από την αναλυτική περιγραφή και τους στόχους του σεμιναρίου, τα βασικότερα στοιχεία είναι
- Γιατί & πώς η διαμόρφωση ταυτότητας και το branding management θα συμβάλουν στη βιωσιμότητα των πολιτιστικών χώρων και εκδηλώσεων
- Πώς ο Ελληνικός πολιτισμός ανταποκρίνεται όσο ποτέ άλλοτε στις νέες ανάγκες ενός ευρύ κοινού
- Γιατί ο πολιτισμός, θα αποτελέσει στα επόμενα χρόνια μια πολύ σημαντική διαφοροποίηση για ένα μεγάλο εύρος επιχειρήσεων
Διαθέτουμε έναν τεράστιο πολιτισμικό πλούτο; Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που δυσκολευόμαστε να τον αναδείξουμε πλήρως;
Ο τεράστιος πολιτισμικός πλούτος επιβεβαιώνεται από την ευρεία επιρροή και το σεβασμό που έχει διεθνώς. Στην Ελλάδα, πέρα από τις λεκτικές διαπιστώσεις, δεν έχουμε αντιληφθεί το μέγεθος της επιρροής και της αξίας του. Αν αξιοποιήσουμε τη σύνδεση που έχει με το παρόν και το μέλλον τότε θα δούμε και την τεράστια συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και κάθε τόπου.
Οι λόγοι που δυσκολευόμαστε να αναδείξουμε τον πολιτισμό μας είναι πολλοί. Ενδεικτικά θα αναφέρω την έλλειψη συνεργειών, την έντονη εσωστρέφεια, την αδυναμία εφαρμογής του branding management, την έλλειψη σύνδεσης με τον τουρισμό, τη μη αξιοποίηση της ελληνικής και παγκόσμιας ακαδημαϊκής κοινότητας, την εκπαίδευση και φυσικά την έλλειψη συντονισμού με όλους τους πολιτιστικούς φορείς της ελληνικής διασποράς που επιτελούν σημαντικό έργο.
Ποια θα έπρεπε να είναι η κεντρική στόχευση μιας σύγχρονης προσέγγισης του Πολιτισμού μας;
Η άποψή μου είναι ότι ο κεντρικός στόχος θα πρέπει να εστιάζεται στο γεγονός ότι ο Ελληνικός πολιτισμός μπορεί να ανταποκριθεί σε μια παγκόσμια κοινωνική ανάγκη που ανέδειξε έντονα η πανδημία. Φυσικά πέρα από τη διατύπωση πρέπει να μπορείς να ανταποκριθείς σε αυτό που διατείνεσαι ειδάλλως δεν έχει καμία απολύτως αξία (pseudobranding).
Ο τρόπος ανταπόκρισης είναι πολυδιάστατος αλλά πρωτίστως ξεκινάει από την καλλιέργεια της αντίληψης ότι ο πολιτισμός μας δεν είναι μόνο τα μουσεία, τα αρχαιολογικά αξιοθέατα, οι βιβλιοθήκες, οι πολιτιστικοί χώροι κτλ., αλλά όλοι οι σημερινοί άνθρωποι του πολιτισμού και της τέχνης που δημιουργούν και διαδίδουν τον πολιτισμό μας – ο καθένας με το δικό του τρόπο. Χωρίς τη γνώση τους και τη δημιουργικότητά τους δεν υφίσταται πολιτισμός. Αυτό σημαίνει ότι οφείλουμε να συμβάλουμε στην εξέλιξή τους ξεκινώντας από την επαγγελματική εκπαίδευση.
Λείπουν οι συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα; Κι αν ναι, γιατί συμβαίνει αυτός
Με ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις, οι συνέργειες δεν έχουν αξιοποιηθεί ούτε εντός ούτε μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Αυτό συμβαίνει αφενός λόγω αδυναμίας στη χρήση τεχνογνωσίας και αφετέρου λόγω μιας διαχρονικής νοοτροπίας που αφορά τη συλλογικότητα – καλλιεργήσαμε έντονα τον ατομικισμό και αν δεν αλλάξουμε σταδιακά αυτή τη νοοτροπία τότε πολλές αξιόλογες ενέργειες θα κινδυνεύουν να αφανιστούν.
Οι συνέργειες είναι αντικείμενο του branding management και μάλιστα πριν μερικά χρόνια το πρώτο βραβείο – στο θεσμό του European Cultural Brand of the Year, απέσπασε η υποψηφιότητα που αφορούσε τη συνέργεια 5-6 μουσείων. Στις νέες συνθήκες, αν δεν υπάρξουν συνέργειες η βιωσιμότητα θα είναι πολύ δύσκολη, διότι θα υπάρξει έντονο πρόβλημα χρηματοδότησης.
Έχουμε εκμεταλλευτεί αρκετά τα ψηφιακά εργαλεία;
Η σημαντικότερη πρόκληση σήμερα στα ψηφιακά εργαλεία δεν είναι η χρήση αλλά η αποτελεσματική αξιοποίηση. Και η αξιοποίηση είναι ευθύνη του πολιτιστικού marketing & branding διότι από εκεί ξεκινάνε όλες οι κατευθύνσεις. Όταν δεν υφίσταται η εξειδίκευση τότε δημιουργείται ένα τεράστιο κενό με ότι αυτό συνεπάγεται στην ανάδειξη του πολιτισμού. Σίγουρα υπάρχουν εξαιρετικές προσπάθειες από αισθητική άποψη αλλά αυτό δεν επαρκεί για την επίτευξη στόχων.
Είναι γνωστό ότι η πανδημία ανέδειξε έντονα τη δραματική αύξηση της χρήσης του διαδικτύου και στον πολιτισμό. Πρακτικά αυτό σημαίνει ένας πολύ έντονος ανταγωνισμός στον οποίο θα επιβιώσουν όσοι έχουν την απαιτούμενη πολύπλευρη τεχνογνωσία. Η δε χρήση των κοινωνικών μέσων ανέδειξε ακόμα πιο έντονα την επικοινωνιακή μας εσωστρέφεια. Με ελάχιστες εξαιρέσεις συνεχίζουμε να επικοινωνούμε το πολιτιστικό μας πλούτο, τις δράσεις κοκ. μόνο στα ελληνικά, και αμελούμε τη διάδοση του πολιτισμού μας στο παγκόσμιο ευρύ κοινό που αναμφίβολα αναδεικνύει και πολλές αναξιοποίητες ευκαιρίες.
Χρειάζονται περισσότερη εκπαίδευση και εξειδίκευση τα στελέχη του πολιτιστικού – τουριστικού κλάδου; Σε τι υστερούν;
Η εκπαίδευση είναι αέναη για όλους μας αλλά υπάρχει μια εσφαλμένη αντίληψη για την εκπαίδευση που ευελπιστώ να αλλάξει στο μέλλον. Tο executive education ανθεί σε όλες τις προηγμένες χώρες, και αν αναλογιστεί κανείς ότι η πανδημία αλλάζει τα δεδομένα, είναι προφανές ότι η εκπαίδευση στελεχών θα ανθίσει ακόμα περισσότερο. Κανένας δεν μπορεί να παρακολουθήσει την ταχύτητα των εξελίξεων και συνεπώς δεν υπάρχει στέλεχος που να μην χρειάζεται εκπαίδευση και εξειδίκευση σε πολλούς τομείς.
Παρόλο που λεκτικά είναι ευρέως αποδεκτό, στην πράξη η επαγγελματική εκπαίδευση δεν υφίσταται ούτε από τον ιδιωτικό ούτε από το δημόσιο τομέα που διαθέτει και το προνόμιο της μονιμότητας. Η Ελλάδα, στο χώρο του πολιτισμού και του τουρισμού θα έπρεπε δικαίως να βρίσκεται στις κορυφαίες χώρες της επαγγελματικής εκπαίδευσης αλλά αυτό δεν θα γίνει αν εμείς οι ίδιοι δεν αντιληφθούμε την αξία της.
