/Φιλανθρωπία με τα λεφτά των άλλων;

Φιλανθρωπία με τα λεφτά των άλλων;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Άγιες μέρες. Μέρες χαράς κι αλληλεγγύης, Μέρες προσφοράς κι ανιδιοτέλειας. Όλοι μας, στο μέτρο του δυνατού και της περιορισμένης οικονομικής ευρωστίας, αρπάζουμε την ευκαιρία για να σταθούμε ακόμη πιο κοντά στους συνανθρώπους μας που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν ούτε στις βασικές τους ανάγκες.

Αν είμαστε ευαίσθητοι μια φορά, όλη την υπόλοιπη χρονιά, η γιορτινή ατμόσφαιρα, το οικογενειακό κλίμα, η διατροφική αφθονία η χαρά των παιδιών, όλα αυτά που κανείς δεν πρέπει να στερείται, μας κάνουν δυο φορές ευαίσθητους και έτοιμους να ξοδέψουμε χρόνο και χρήμα για να δούμε το χαμόγελο να ζωγραφίζετε ξανά στα χείλη, όσο περισσότερων γίνεται.

Το έχω γράψει και σε παλαιότερα άρθρα μου, και ίσως ορισμένους να τους ενοχλεί, αλλά αυτή η μικρή απάλυνση του πόνου από άτομο προς άτομο είναι για μένα πολύ πιο σημαντική από το, εντός ή εκτός εισαγωγικών φιλανθρωπικό έργο πολλών σχετικών οργανώσεων και ιδρυμάτων μεγαλοσχήμονων προσωπικοτήτων της δημόσιας ζωής. Το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλουν, μέσα στη λογική ανταποδοτικότητας των φόρων και των τελών που εισπράττουν να προσφέρουν ανάλογες υπηρεσίες περιορίζοντας τα φαινόμενα ανέχειας και εξαθλίωσης.

Χωρίς να αρνιόμαστε τις καλές προθέσεις κάποιων φορέων, πολλοί παρουσιάζουν ως κοινωνικό έργο τη χρήση κοινοτικών και δημοσίων πόρων, επιτελώντας ουσιαστικά ένα έργο που θα μπορούσε να αποτελεί δημόσια ευθύνη. Αρκετές φορές, μάλιστα, η διαφθορά και η σπατάλη πόρων που γίνεται από αυτούς τους φορείς ελαχιστοποιεί το πραγματικό θετικό πρόσημο των δράσεων τους.

Επίσης, πέρα από συγκεκριμένα ισχυρά ιδρύματα που επιτελούν τεράστιο πολιτιστικό και κοινωνικό έργο, υπάρχει και φιλόδοξοι επιχειρηματίες που εκμεταλλεύονται μιντιακά το θέμα παρουσιάζοντας ως φιλανθρωπικό έργο την διαχειριστική συμμετοχή τους στη συγκέντρωση και κατανομή πόρων που συνεισφέρουν οι απλοί πολίτες, με ελάχιστη, ακόμη και μηδανική συμμετοχή των ιδίων.

Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ αυτή την προσέγγιση ως ουσιαστική αλληλεγγύη. Όταν ο μέσος πολίτης βρίσκει περιθώριο από το υστέρημα μου για να στηρίξει τους οικονομικά πιο αδύναμους, πόση ειλικρίνεια κρύβει η δήθεν φιλανθρωπία της προσωπικής προβολής και της επικοινωνιακής εκμετάλλευσης όταν δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη χρηματική βοήθεια.