/Ερνέστο Σάμπατο – Ο τελευταίος μιας γενιάς

Ερνέστο Σάμπατο – Ο τελευταίος μιας γενιάς

Ο Ερνέστο Σάμπατο, που πέθανε 99 ετών, ήταν ο τελευταίος μιας γενιάς Αργεντινών συγγραφέων, των οποίων η ηθική στάση εν μέσω πολιτικού χάους τούς προσέδωσε κύρος πέραν του κοινού που είλκυαν με τη λογοτεχνία τους. Το πρώτο του μυθιστόρημα, «Τούνελ» (1947), τον έκανε να ξεχωρίσει, αλλά ήταν τα δύο επόμενα βιβλία του, «Περί ηρώων και τάφων» (1961) και «Αββαδών ο εξολοθρευτής», που τον καθιέρωσαν.

Σε αυτά τα βιβλία ο Σάμπατο διερεύνησε τα θέματα της μοναξιάς και της έλλειψης επικοινωνίας ανάμεσα σε ανθρώπους που εγκλωβίζονται σε σειρά καταστάσεων πάνω στις οποίες δεν έχουν έλεγχο. Μας παρομοίωσε όλους με τυφλούς που παραπατάμε στο σκοτάδι.

Ο Σάμπατο γεννήθηκε σε μία ευκατάστατη οικογένεια στην πόλη Ρόχας, κοντά στο Μπουένος Αϊρες. Στα νιάτα του ενσωματώθηκε στην πνευματική ατμόσφαιρα της πρωτεύουσας, που γνώριζε μεγάλη άνθηση και εκσυγχρονισμό. Ανάμεσα στις νέες ιδέες που έφερναν οι χιλιάδες Ευρωπαίοι μετανάστες στην Αργεντινή ήταν και ο ενθουσιασμός για την κομμουνιστική επανάσταση στη Ρωσία. Ο Σάμπατο ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με αυτά τα ρεύματα όταν πήγε να σπουδάσει στη Λα Πλάτα, κοντά στην πρωτεύουσα. H Λα Πλάτα ήταν εξαγωγικό κέντρο κρέατος και η επιθυμία του Σάμπατο για κοινωνική αλλαγή τροφοδοτήθηκε από τις συνθήκες των εργατών. «Ζούσαν σε μαχαλάδες, ανάμεσα σε λακκούβες βρωμερού νερού». Η πρώτη στρατιωτική παρέμβαση του 20ού αιώνα στην Αργεντινή συνέβη το 1930. Η αντίδραση του Σάμπατο ήταν να γίνει γραμματέας της κομμουνιστικής νεολαίας το 1933, αλλά γρήγορα κλονίστηκε από τα νέα που μιλούσαν για διώξεις στη Ρωσία. Καθ’ οδόν προς Μόσχα, όπου είχε προσκληθεί, δραπέτευσε στο Παρίσι.

Το 1935 επέστρεψε στην Αργεντινή και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη φυσική και τα μαθηματικά. Ηταν τέτοιες οι επιδόσεις του, που του προσφέρθηκε υποτροφία για έρευνα στο Ινστιτούτο Κιουρί στο Παρίσι. Στη Γαλλία, βίωσε βαθιά κρίση απαρνούμενος την επιστήμη για το γράψιμο. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, απογοήτευσε τους συναδέλφους του, εγκαταλείποντας την έρευνα. Βιώνοντας δύσκολα χρόνια, ο Σάμπατο έγινε μέρος της πνευματικής ελίτ γύρω από τη Βικτόρια Οκάμπο και το λογοτεχνικό περιοδικό της, Sur.

Εγινε στενός φίλος με τον Χόρχε Λουίς Μπόρχες,, αλλά ψυχράνθηκαν το 1955 όταν η επανάσταση ανέτρεψε τον Περόν. Ο Μπόρχες ήταν κατά του Περόν, αλλά ο Σάμπατο υπεράσπιζε τους περονιστές διανοουμένους. Στη δεκαετία του ’80 του ανετέθη ο πιο σημαντικός δημόσιος ρόλος, ως πρόεδρος επιτροπής διαλεύκανσης υποθέσεων «εξαφανισμένων» της περιόδου 1976 – 83. Αλλα βιβλία του: «Πριν το τέλος», «Ανθρωποι και γρανάζια», «Μια πολύπλοκη ύπαρξη» κ. ά.