Γράφει ο Νίκος Ναούμης, πολιτικός επιστήμονας – συγγραφέας
Δεν σας κρύβω ότι από την αρχή του τρέχοντος έτους, έχω διαβάσει αρκετά βιβλία. Πάνω από είκοσι. Όμως, αραίωσαν τα κείμενα που γράφω για να πω δυο λόγια για το καθένα που διαβάζω. Ο λόγος απλός. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών, μου ήταν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, παντελώς αδιάφορα…
Όχι. Δεν σταμάτησαν να γράφονται καλά βιβλία.
Εκείνο που σταμάτησε, είναι να γράφονται καλά λογοτεχνικά κείμενα.
Έχω δε την αίσθηση ότι οι πρόσφατες επιτυχίες κάποιων ιστοριών οι οποίες μεταφέρθηκαν στην τηλεόραση, έχουν παρασύρει τους Έλληνες συγγραφείς και, αντί να μας παρουσιά ζουν μια νέα λογοτεχνική πρόταση, μας «φορτώνουν» με άλλο ένα κείμενο wannabe τηλεοπτικό σήριαλ.
Λοιπόν, όχι. Είναι άλλο πράγμα η λογοτεχνία και άλλο πράγμα το τηλεοπτικό σενάριο, συμπαθάτε με κιόλας. Η λογοτεχνία είναι κάτι τελείως διαφορετικό κατά την ταπεινή μου γνώμη.
Τι φταίει για αυτό;
Οι παράγοντες είναι αρκετοί…
Συνοπτικά, θα μπορούσα να αναφέρω μερικούς σε αυτές τις γραμμές.
Ένας, πολύ σημαντικός κατά τη γνώμη μου λόγος, είναι ότι οι εκδοτικοί οίκοι, είναι εμπορικές επιχειρήσεις.
Έχουν προσωπικό, έξοδα, υποχρεώσεις. Ως εκ τούτου, κάπως πρέπει να επιβιώσουν και έτσι, καταφεύγουν στην εύκολη λύση. Ποια είναι αυτή; Να κυκλοφορήσουν ένα βιβλίο και να μοιραστούν το κόστος παραγωγής του με τον συγγραφέα, στην καλύτερη περίπτωση. Διότι, έχω ακούσει ότι πολλοί συγγραφείς, πληρώνουν εξ’ ολοκλήρου την έκδοση…
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν, στην περίπτωση αυτή, αρχίζει και να «χάνεται το τόπι». Πέντε πάνω – πέντε κάτω, θα τα βρούμε ρε αδερφέ! Αρπακολλατζίδικη επιμέλεια, ανύπαρκτη διόρθωση, τυπογραφικά της κακιάς ώρας.
Έτσι, συγνώμη αλλά, καλό βιβλίο δεν γράφεται…
Ένας δεύτερος λόγος, εξίσου σημαντικός, είναι ότι έχει χαθεί η έμπνευση.
Αλήθεια, τι να εμπνεύσει έναν γραφιά των ημερών μας η εποχή που ζούμε;
Από την οικονομική κρίση στην πανδημία και από την πανδημία στον πόλεμο και τον πληθωρισμό. Από το Survivor και τον Big Brother, στον Μάνο και τη Ρούλα, τι έμπνευση να πάρεις αλήθεια; Υποθετικό το ερώτημα…
Αν αφήσουμε τα παραπάνω στην άκρη και πούμε ότι κάποιοι εμπνέονται και γράφουν ένα καλό βιβλίο, εκείνο που κάποιος παρατηρεί είναι ότι η θεματολογία, είναι αρκετά περιορισμένη. Εμφύλιος, Σμύρνη και λίγη Κατοχή αντάμα με ερωτικές ιστορίες χωρίς να παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον και, τέλος. Εκεί, εξαντλούνται τα θέματα της σύγχρονης ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Τραγικό, αν αναλογιστεί κάποιος ότι η ιστορία του τόπου μας χάνεται πολύ πίσω στον χρόνο και αποτέλεσε πρότυπο για πολλά έθνη.
Αν προσπεράσουμε όλα τα παραπάνω και πούμε ότι υπάρχουν και συγγραφείς που γράφουν καλές ιστορίες, ξεχωριστές απλά αυτές δεν φτάνουν σ’ εμάς, εύλογα αναρρωτιόμαστε γιατί αυτό συμβαίνει. Η απάντηση είναι απλή. Τα πάντα είναι marketing. Επειδή, το αναγνωστικό κοινό στη χώρα μας είναι πολύ μικρό και κανένας σοβαρός επιχειρηματίας – εκδότης δεν δύναται να επενδύσει σε αυτό το κομμάτι τα χρήματα που απαιτούνται, τότε, αναλαμβάνει δράση το διαδίκτυο και οι διαπροσωπικές σχέσεις που κάποιος αναπτύσσει σε αυτό. Ένας συγγραφέας, σοβαρός συγγραφέας, ο οποίος τώρα ξεκινάει την προσπάθεια του, ναι μεν θα αισθάνεται πολύ καλύτερα ξέροντας ότι υπάρχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να τον συνδράμουν στην προσπάθεια του αλλά, για να γραφτεί ένα καλό βιβλίο, πρέπει να αφιερώσεις πιο πολύ χρόνο στο Word, παρά στο Facebook και το Instagram…
Σε τελική ανάλυση, δεν γεννηθήκαμε όλοι συγγραφείς και ποιητές. Τα πάντα, ακόμα και αν δεν έχεις το απαιτούμενο ταλέντο, για να είναι άξια λόγου, θέλουν δουλειά. Σκληρή δουλειά. Δεν μπορείς να δηλώνεις συγγραφέας ή ποιητής, γράφοντας μερικά τσιτάτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ευτυχώς, η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο, που η ανακύκλωση και η πολτοποίηση χαρτιού είναι εύκολη υπόθεση…
