Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη
Οι μεγαλύτερες επαναστάσεις συνέβησαν στον καμβά, με μόνα όπλα έναν καμβά και ένα πινέλο.
Η γυναίκα αποτυπώθηκε πολλές φορές, με διαφορετικές υποστάσεις, μορφή και περιεχόμενο. Άλλες φορές με αναπαράσταση πιο παραδοσιακή και άλλες με μία εμφάνιση που απελευθέρωνε την ίδια από τις κυρίαρχες αντιλήψεις που αφορούσαν το φύλο της.
Ο Πάμπλο Πικάσο, αυτός ο γίγαντας της τέχνης του 20ου αιώνα, με τις “Δεσποινίδες της Αβινιόν” θα έδινε υπόσταση στο καλλιτεχνικό κίνημα του Κυβισμού και θα απελευθέρωνε τη γυναίκα από τη συμβατική της θηλυκότητα.
Ο Πάμπλο Πικάσο στα 25 του χρόνια, δημιουργεί έναν πίνακα τεράστιας καλλιτεχνικής τόλμης, πρωτοτυπίας και ορόσημο της μοντέρνας τέχνης.
Από το 1907 μέχρι σήμερα, ο συγκεκριμένος πίνακας συγκαταλέγεται στους κορυφαίος που δημιουργήθηκαν ποτέ.
Με ένα διάχυτο θράσος, η διαφορετική απόχρωση κάθε γυναίκας δε δημιουργεί σύγκρουση, αλλά αλληλοσυμπλήρωση.
Ο Πικάσο συνδυάζει εξωτερικά γνωρίσματα διαφορετικών λαών; η πρώτη μορφή γέρνει περισσότερο σε Αιγυπτιακό στυλ, οι δύο διπλανές σε ιβηρικό ρυθμό και οι δύο γυναίκες στα δεξιά θυμίζουν το πρωτόγονο, άγριο στυλ πολλών λαών της Αφρικής.
Κοινό στοιχείο και των πέντε μορφών είναι το επιθετικό τους βλέμμα, όπως το γονιώδες πρόσωπο που είναι κοινό και στις πέντε γυναίκες. Και γενικότερα στην τέχνη του Πικάσο.
Αυτό δείχνει το γεγονός ότι ο καλλιτέχνης είχε και άλλες επιρροές, όπως γίνεται φανερή και η γοητεία που του ασκούσε η αφρικανική τέχνη.
Η αρχέγονη σεξουαλικότητα που δεν υπόκειται σε λογική σκέψη, συμβολίζοντας την αγριότητα του σεξουαλικού ενστίκτου, τη δίψα της σεξουαλικής διάθεσης.
Και αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι είναι ο πίνακας για τον οποίο δούλεψε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Γύρω στα 809 σχέδια, 16 τετράδια, σκέψεις για την αρχική σύνθεση του πίνακα που άλλαξαν μέσα στο μυαλό του καλλιτέχνη. Επτά μορφές μέχρι που κατέληξαν στις πέντε.
Ο Πικάσο με αυτό τον πίνακα σπάει τον κοινότυπο, συνηθισμένο Δυτικό τρόπο απεικόνισης των πραγμάτων. Αφήνει στον πίνακά του αυτό την καλλιτεχνική του ματιά ελεύθερη, την αντίληψή του αβίαστη.
Το γυμνό γυναικείο σώμα είναι η απενεχοποίηση της θηλυκής σεξουαλικότητας, η οποία ανά τους αιώνες έχει υποτιμηθεί μέχρι και δαιμονοποιηθεί.
Ο Φρόυντ έχει αρχίσει να κάνει ξανά την επανάσταση στην Ψυχανάλυση, φέρνοντας στο προσκήνιο το υποσυνείδητο. Ο Πικάσο ξυπνάει τα άγρια, κοιμισμένα μας ορμέμφυτα, τις πιο μύχιες επιθυμίες μας.
Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν ασελγούν ασύδωτα στα κοιμισμένα ερωτικά μας ένστικτα, ισορροπούν ανάμεσα στη ζωή και την υπόμνηση του θανάτου, δίνουν μία διαφορετική διάσταση στη γυναικεία υπόσταση.
