Ο ποιητής Αντώνης Ζαΐρης απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που του θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία της νέας του ποιητικής συλλογής “Ύπουλη Νύχτα”.
1. Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ενύπνιο η ποιητική σας συλλογή «Ύπουλη Νύχτα». Πώς θα την περιγράφατε συνοπτικά;
Η ύπουλη νύχτα εστιάζει σε υπαρξιακά θέματα όπως η εναγώνια προσπάθεια της ανθρώπινης ύπαρξης στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου. Οι αντιφάσεις και αντιπαραθέσεις στην καθημερινότητα είναι οι κινητήριες δυνάμεις που θα φωτίσουν την άλλη πλευρά της ζωής, η θέαση της οποίας όχι μόνο θα επαναπροσδιορίσει τη στάση μας, αλλά θα επιτρέψει και την ενσυναίσθηση να ξεδιπλωθεί απέναντι στον συνάνθρωπο.
2. Γιατί επιλέξατε τη νύχτα ως αντικείμενο έμπνευσης αυτού του έργου;
Επέλεξα τη νύχτα γιατί η νύχτα είναι η βασική μου ερωμένη, που με εμπνέει να παράγω ποιητικό λόγο, και όχι μόνο, καθώς με βοηθά στην καλύτερη και ποιοτικότερη απορρόφηση των διάφορων αναγνωσμάτων που κάνω.
Η σιωπή της νύχτας με κινητοποιεί δημιουργικά και ξυπνά μέσα μου βαθιά συναισθήματα, αν θέλετε ταξινομεί εν τέλει σκόρπιες σκέψεις και εικόνες της ημέρας.
3. Τι πιστεύετε ότι θα αποκομίσει ως απόσταγμα ο αναγνώστης;
Το απόσταγμα που καταφέρνει να μένει είναι αυτό που αφορά τη θέαση της άλλης πλευράς της ζωής, εκεί που βρίσκεται τελικά κρυμμένη η αλήθεια που όλοι δεν τη βλέπουμε αλλά σίγουρα την ποθούμε, καθώς μας συμπαρασύρει η στεγνή και πνευματικά άγονη πραγματικότητα που ζούμε.
4. Υπάρχει ένα συναίσθημα που κυριεύει τη νύχτα;
Το συναίσθημα που κυριαρχεί τη νύχτα έχει να κάνει με τις μύχιες σκέψεις που ανακατεύονται με τους φόβους και τις ανασφάλειές μας. Όμως όλα αυτά είναι που σε διεγείρουν να σκεφτείς τι είναι αυτό που υπάρχει και κάνουμε και επίσης τι άλλο θα μπορούσε να υπάρχει ώστε να γίνουμε περισσότερο ανθρωποκεντρικοί και αλτρουιστές!
5. Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Το ερέθισμα της συγγραφής προέκυψε από μία σε βάθος ανάλυση όλων των πτυχών του βίου, της αίσθησης του προσωρινού και της ματαιότητας. Πρόκειται με άλλα λόγια για μια λυτρωτική ενασχόληση στα αδιέξοδα της καθημερινότητας.
6. Ποιον ορισμό θα δίνατε στην έννοια της λογοτεχνίας;
Η λογοτεχνία είναι έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων, βιωματικών εμπειριών και αφηγήσεων, με απώτερο στόχο να αναδείξει κυρίαρχα κοινωνικά θέματα, προβλήματα που απασχολούν την ανθρώπινη ύπαρξη με πλοκή ρόλων όπου, μέσα από διαφορετικές συμπεριφορές και προσεγγίσεις, καταδεικνύεται κάθε φορά και το μέγεθος της υπαρξιακής αγωνίας που μας διακατέχει. Υπάρχει βέβαια και το ψυχαγωγικό στοιχείο σε κάποιες μορφές λογοτεχνίας που ωστόσο εκπέμπει και αυτό, με άλλο βέβαια τρόπο, ένα κεντρικό μήνυμα.
7. Γιατί οι Έλληνες διαβάζουν λογοτεχνία λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο;
Νομίζω γενικά οι Έλληνες διαβάζουν λιγότερο και όχι μόνο λογοτεχνικά βιβλία. Τούτο βέβαια συναρτάται από μία σειρά παραγόντων όπως μορφωτικό επίπεδο, οικονομική κατάσταση κ.ά. Ενθαρρυντικό είναι που οι νέες γενιές επιλέγουν ανάγνωση βιβλίων με χρήση ψηφιακών μέσων ενώ οι προηγούμενες γενιές είναι περισσότερο εξοικειωμένες με την έντυπη μορφή βιβλίου. Σημειωτέων στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο συνεισφέρουν τα πνευματικά κέντρα, οι πολιτιστικοί χώροι, οι βιβλιοθήκες, τα αναγνωστήρια, οι εκδηλώσεις βιβλίου κ.ά.
8. Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας, η εξέλιξη του διαδικτύου και οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες ανάγνωσης, παρέχουν στον αναγνώστη δυνατότητες πολλαπλών επιλογών, όχι μόνο όσον αφορά τον τρόπο ανάγνωσης αλλά και τον τρόπο αγοράς ενός βιβλίου. Ας το δούμε όμως σαν μια θετική πρόκληση που επιφέρει αλλαγές στα δίκτυα διανομής και διακίνησης του βιβλίου, στην κατοχύρωση των πνευματικών δικαιωμάτων και στις καινοτόμες προσεγγίσεις μέσω τεχνητής νοημοσύνης, που θα προκαλέσουν νέες μορφές αλληλοσυσχέτισης και αλληλεπίδρασης με το περιεχόμενο ενός βιβλίου.
9. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Ελπίζω να μην ξαναζήσουμε “καραντίνα” αλλά στην περίπτωση που προέκυπτε σήμερα, θα επέλεγα το Nexus του Χαράρι ,τα άπαντα του Λειβαδίτη που πάντα με συγκινούν, τα απόκρυφα του Καβάφη, τις «παρατηρήσεις για τον αποπροσανατολισμό του κόσμου» του Mπαντιού και τη διαχρονική Φάρμα των ζώων του Όργουελ.
10. Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;
Στη μοίρα τα γεγονότα μοιραία θα εξελιχθούν, η μοίρα είναι ένα ποτάμι που δεν μπορείς να σταματήσεις, ενώ η τύχη έρχεται μεν ή συμβαίνει απροσδόκητα αλλά δεν υπάρχει κανενός είδους προδιαγεγραμμένο σχέδιο.
Υπάρχει ωστόσο και η περίπτωση την κακή τύχη να την αποτρέψεις με προηγούμενα υποθετικά σενάρια που έχεις σχεδιάσει και άρα τα έχεις κατά νου αν αλλάξει η πραγματικότητα.
Προτιμώ ως εκ τούτου την τύχη που σου δίνει την ελάχιστη δυνατότητα προνόησης και μάχης!
11. Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στις ζωές μας;
Χρειαζόμαστε και τα δύο καθώς το ένα δεν αποκλείει άλλο. Άλλωστε τον ρεαλισμό τον επιβάλει η ίδια η καθημερινότητα π.χ. σε επίπεδο επαγγελματικής ενασχόλησης και διεκδίκησης, εξέλιξης καριέρας, επίτευξης στόχων.
Η ανθρώπινη ψυχή όμως τρέφεται από τον ρομαντισμό και η ρομαντική πλευρά της ζωής πάντα λειτουργεί ανακουφιστικά στον βίο.
Χρειαζόμαστε λοιπόν περισσότερο ρομαντισμό για να εξισορροπήσουμε την άχαρη φύση του σκληρού ρεαλισμού που μας περιβάλλει……