Η ιατρός και ζωγράφος Αγαθή Γαλανοπούλου μιλά στον Κωνσταντίνο Μανίκα και το CulturePoint.gr, για το πώς συνδυάζονται τέχνες και επιστήμη, για τις επιρροές και τα σχέδια της και πολλά ακόμα εξαιρετικά ενδιαφέροντα.

Προέρχεστε από καλλιτεχνική οικογένεια. Πως διαλέξατε τον δρόμο των ιατρικών σπουδών και όχι των Καλών Τεχνών;

Ο παππούς της μητέρας μου ήταν ζωγράφος. Ζωγράφιζε αγιογραφίες και τοιχογραφίες σε εκκλησίες καθώς και διάφορα τοπία πάνω σε λαμαρίνα. Ό,τι βέβαια γνωρίζω για την καλλιτεχνική του δραστηριότητα, το γνωρίζω από της αφηγήσεις της μητέρας μου.

Πάντα μια διακατείχε μια έντονη επιθυμία, να εκφραστώ μέσα από την ζωγραφική ,ακόμη και από τα παιδικά μου χρόνια.     Οι πρώτες μου αναμνήσεις με οδηγούν στον πατέρα μου, στα μαγικά του χέρια, στην ηχηρή του προτροπή να παιδευτώ και να εκπαιδευτώ στην τέχνη της ζωγραφικής. Τα πρώτα σκίτσα γίνονταν κάτω από την δική του επιτήρηση και έπαιρναν μορφή και αξία.

Αγαπούσα όμως πολύ και την ιατρική. Ήταν ένα άλλο όνειρό μου η προσφορά στον συνάνθρωπό μου .Έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα στις δυο μου αγάπες στα δυο όνειρα μου. Πολύ δύσκολο! Όταν έφτασε ο καιρός να επιλέξω ανάμεσα στην ιατρική και την ζωγραφική, βρέθηκα σε μεγάλο δίλημμα .Ποια θα ήταν η επιλογή μου. Η προσφορά στον συνάνθρωπό μου ή η φροντίδα της ψυχής μου! Θα μπορούσα να προσφέρω πολλά ως γιατρός. Να βλέπω κάποια κύτταρα, μέσα από τους φακούς του μικροσκοπίου μου και από την διάγνωση αυτή να σωθεί κάποιος συνάνθρωπος μου. Υπερίσχυσε η προσφορά στον συνάνθρωπο μου και ακολούθησα την ιατρική χωρίς όμως ποτέ να ξεχνώ την ζωγραφική. Η ιατρική πια ήταν στόχος ζωής.

Η ζωγραφική, και γενικότερα η τέχνη, ανανεώνει τον καλλιτέχνη, τον κοινωνικοποιεί, τον χαλαρώνει, του δημιουργεί ψυχική γαλήνη. Τον ντύνει εσωτερικά και τον στολίζει αισθητικά .

Η τέχνη μου δίνει δύναμη να συνεχίζω το λειτούργημα μου ως γιατρός. Η τέχνη ανανεώνει και ολοκληρώνει τον γιατρό ως καλλιτέχνη αλλά και ως άνθρωπο. Ο γιατρός καλλιτέχνης, βλέπει με άλλο μάτι τους ασθενείς του, εμβαθύνει στον εσωτερικό τους κόσμο και παντρεύει την έμπνευση με το ερέθισμα.

Η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα είναι να καταφέρω να παντρέψω άριστα την Ιατρική με την ζωγραφική. Να δημιουργώ και να συνθέτω εκ του μηδενός, πάνω σε λευκό καμβά η σε ένα επεξεργασμένο ξύλο, μια μορφή ,μια σύνθεση, ένα τοπίο.

Ποια ήταν η αφορμή να ασχοληθείτε με την ζωγραφική;

Η ζωγραφική ήταν πάντα μέσα μου, ως ένα απαιτητικό απωθημένο μα και ανάγκη έκφρασης. Στα φοιτητικά μου χρόνια το όνειρο με πλησίαζε απειλητικά  ;Oμως οι σπουδές μου στην Ιατρική σχολή ,η εκπλήρωση υπηρεσίας υπαίθρου ως αγροτικός Ιατρός και η ειδίκευσή μου στο Κυτταρολογικό τμήμα του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Αθηνών ‘Άγιος Σάββας για 5 έτη, δεν μου επέτρεψαν να υλοποιήσω αυτό το όνειρο μου.

Το μικροσκόπιο ήταν εκείνο που με έβαλε σε σκέψεις. Θα μπορο;tσα τις εικ;oνες αυτές που βλέπω στα τόσα οπτικά πεδία να τις μεταφέρω στον καμβά; Εικόνες στο μικροσκόπιο μου θύμιζαν έργα τέχνης. Όλα ξεκινούσαν από ένα μικρό πλακίδιο το οποίο περιείχε κάποια κύτταρα προς εξέταση .Το πλακίδιο αυτό μπορούσε να δώσει μια καλλιτεχνική εικόνα, από μόνο του. αλλά και σε συνδυασμό με το δεύτερο πλακίδιο το οποίο τοποθετούσα στο μικροσκόπιο για να γίνει η μικροσκόπηση . Πολλές από τις εικόνες μου προερχόντουσαν είτε από την  “κόλα” που χρησιμοποιούσα για την κάλυψη των πλακιδίων, είτε από “σκουπιδάκια” που μπορούσαν να παρεισφρήσουν μεταξύ τους, μη ορατές δια γυμνού οφθαλμού ,αλλά με “καλλιτεχνικά” αποτελέσματα.

Το αποτέλεσμα ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακό όταν οι “όμορφες” εικόνες προέκυπταν από “άσχημα” κύτταρα, δηλαδή κύτταρα με ατυπία. Ριζώματα και γυμνά κλαδιά δένδρων μου θύμιζαν οι εικόνες του νευρικού συστήματος στο μικροσκόπιο, λουλούδια μέσα από το καλειδοσκόπιο μου θύμιζαν τα κύτταρα μας ,μανιτάρια το αναπνευστικό  σύστημα ,λεωφόρους και εργοστάσια ,πεδιάδες και λαγκάδια ,βουνά και σπηλιές ,κλαδιά ,λουλούδια πουλιά μου θύμιζαν στο μικροσκόπιο το δέρμα,οι φλέβες ,οι αρτηρίες, οι νευρώνες, τα όργανα και τα οστά.

Εκτός από τις εικόνες στο μικροσκόπιο, αφορμή να ασχοληθώ με την ζωγραφική ήταν και η ανάγκη έκφρασης. Λατρεύω, το να αποτυπώνω στον καμβά, αυτό που βγαίνει μέσα από την ψυχή μου, να υπάρχει αυτή η καλλιτεχνική απεικόνιση της έκφρασης των συναισθημάτων, είτε χαράς, είτε λύπης ,τα οποία γίνονται όμορφα όταν ανακατευτούν με τα χρώματα της παλέτας μου!

Η έμπνευση ή η σκληρή δουλειά παίζει το σημαντικότερο ρόλο για ένα επιτυχημένο έργο;

Πρώτα θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει το ταλέντο το οποίο εξελίσσεται με σπουδές και αρκετή δουλειά. Συνδυασμός έμπνευσης και σκληρής δουλειάς φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα, πιο πετυχημένα έργα. Όταν δεν υπάρχει έμπνευση πιστεύω δεν μπορείς να προχωρήσεις δυναμικά .Αντλώ έμπνευση από τα πάντα γύρω μου, από ό,τι με περιβάλλει, από την φύση, τα λουλούδια, τους ανθρώπους με τις συμπεριφορές τους, που μου δείχνουν αγάπη, εκτίμηση, μου προκαλούν το χαμόγελο, τη χαρά αλλά και πόνο, απογοήτευση, λύπη, τα χρώματα των λουλουδιών ,της θάλασσας με τις άπειρες αποχρώσεις της ,στην νηνεμία, στην φουρτούνα στο ηλιοβασίλεμα. Τα πρόσωπα αγαπημένων μου προσώπων, καθώς και ανθρώπων που κινούνται γύρω μου οι οποίοι γελούν ,χορεύουν ,κλαίνε, όλα όσα συμβαίνουν γύρω και με κάνουν να νοιώσω χαρά ,λύπη ,ενθουσιασμό ,θυμό πυροδοτούν την έμπνευση μου και μου δίνουν δύναμη να ζωγραφίζω. Αν δεν υπήρχαν όλα αυτά τα ερεθίσματα, πιστεύω πως δεν θα μπορούσα να πετύχω τα έργα μου όπως θα ήθελα.

Όλα αυτά τα συναισθήματα μπαίνουν στον χρωστήρα της παλέτας μου και αποτυπώνονται στον καμβά  Ακόμα και εκείνες οι σκληρές εικόνες τις κοινωνίας μας, όσο και να με πληγώνουν μπορεί να γίνουν θέμα ενός πίνακα ζωγραφικής. Έχοντας λοιπόν την έμπνευση ακολουθεί σκληρή δουλειά, υπομονή και φαντασία ,ώστε να αποτυπωθούν όλες αυτές οι εικόνες και τα συναισθήματα στον καμβά και να προκύψει ένα επιτυχημένο έργο.

Ποιες θεωρείτε τις πιο βασικές επιρροές σας;

Νατουραλισμός ,ρεαλισμός , ρομαντισμός θεωρώ πως είναι τα καλλιτεχνικά ρεύματα που με έχουν επηρεάσει .Τα έργα μου είναι κυρίως νατουραλιστικά και ρεαλιστικά, με προσέγγιση προς τον εξπρεσιονισμό μέσα από ιδιαίτερες φόρμες που μου δίνουν την δυνατότητα να δημιουργώ ελεύθερα. Υπήρξαν εξαιρετικοί καλλιτέχνες ανά περιόδους αξιόλογοι. Καλλιτέχνες της Αναγέννησης, εκπρόσωποι του ιμπρεσιονισμού, του ρεαλισμού ,του εξπρεσιονισμού όπως

Κλωντ Μονέ , Βίνσεντ βαν Γκογκ με την ξεχωριστή θεματογραφία και τεχνική, Πωλ Σεζάν ,Δομήνικος Θεοτοκόπουλος , Μιχαήλ Άγγελος, Leonardo da Vinci,. Renoir, Matisse, τα έργα των οποίων αγγίζουν και είναι βασικές επιρροές για κάθε καθε καλλιτέχνη, όπως και για μένα.

Πως επιδρά ο υποχρεωτικός περιορισμός μετακινήσεων στη δημιουργικότητα μιας ζωγράφου;

Η αλήθεια είναι ότι λόγω της δουλειάς μου ως ιατρός, δεν έχω νοιώσει έντονα αυτόν τον περιορισμό . Θεωρώ όμως ότι είναι μια ευκαιρία για κάθε καλλιτέχνη, που έχει μεγαλύτερο από μένα περιορισμό στις μετακινήσεις ,να δημιουργήσει σε μεγαλύτερο βαθμό γιατί έτσι χαλαρώνει και γαληνεύει η ψυχή του .Η ζωγραφική είναι ένας τρόπος ψυχοθεραπείας .

Ποια είναι τα άμεσα καλλιτεχνικά σας σχέδια και ποιο το μεγαλύτερο όνειρό σας;

Ζωγραφίζω σχεδόν καθημερινά. Ό,τι με έχει αγγίξει προσπαθώ να το αποτυπώσω στον καμβά .Επιθυμώ πρώτα να έχω υγεία και να μπορώ να δημιουργώ με την ίδια δύναμη και πάθος .

Λόγω της κατάστασης με την πανδημία έχουν πάει πίσω όλα τα καλλιτεχνικά μας σχέδια .Έχω προγραμματίσει κάποιες ατομικές εκθέσεις σε Ρόδο και Αθήνα εφόσον οι καταστάσεις το επιτρέψουν, καθώς και την έκδοση κάποιου εικαστικού λευκώματος.

Θα ήθελα να συνεχίσω να συμμετέχω σε εκθέσεις ζωγραφικής και να πραγματοποιήσω και άλλες ατομικές εκθέσεις. Πολύ ζωγραφική λοιπόν και εκθέσεις.

Το μεγαλύτερο μου όνειρο είναι, μέσα από τα έργα μου να αφυπνίσω, να μεταδώσω μηνύματα που θα προβληματίσουν αλλά και να αγγίξω την ψυχή όλο και περισσοτέρων θεατών.

Έχει η τέχνη τον ρόλο που της αξίζει στις ζωές μας;

Η τέχνη σήμερα δεν έχει την θέση που της αρμόζει, έχουμε μείνει αρκετά πίσω. Πιστεύω πως μόνο μια μερίδα της κοινωνίας βλέπει την τέχνη ως παράγοντα καλλιέργειας.

Χρειάζεται συστηματική και έμπρακτη στήριξη από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Θα πρέπει μέσα στα σχολεία να υπάρξει μια καλλιτεχνική παιδεία καθώς και από ιδιωτικούς φορείς, με διοργάνωση διαφόρων εκθέσεων ζωγραφικής οι οποίες να εναλλάσσονται. Έτσι ο καθένας θα γίνεται πιο κοινωνικός, θα έχει μια ψυχική γαλήνη, θα γίνεται καλύτερος άνθρωπος, θα εξελίσσεται, και θα αποδεσμεύεται από την περιττή τοξίνη.

Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους καλλιτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης θα συμπεριλαμβάνατε;

 Πιερ-Όγκιστ Ρενουάρ: Είναι σχεδόν αδύνατον να δει κάποιος έργα του και να μην σχηματίσει στα χείλη του ένα χαμόγελο,

Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Τον αναγεννησιακό ζωγράφο με τη διάσημη Mona Lisa

Βίνσεντ Βαν Γκογκ   με την ξεχωριστή θεματογραφία και τεχνική,

Ρέμπραντ με τον ζωντανό ρεαλισμό του,

Michelangelo με την τεράστια επιρροή του στην ανάπτυξη της δυτικής τέχνης,

Claude Monet   σημαντικό εκπρόσωπο του κινήματος του ιμπρεσιονισμού,

Pablo Picasso με την ανεκτίμητη συνεισφορά του στη διαμόρφωση και εξέλιξη της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης.

Εάν έπρεπε να επιλέξετε έναν πίνακα για να περιγράψετε τον εαυτό σας, ποιος θα ήταν αυτός;

Αγαπημένος μου πίνακας “Οι δυο αδελφές¨ του Ρενουάρ είναι ένα διπλό πορτρέτο, όπου το τοπίο κατέχει σημαντική θέση. Πράγματι, κοιτάζοντας την εικόνα, μπορεί κανείς να εκπλαγεί μόνο με το πόσο καλά μελετήθηκαν οι λεπτομέρειες μέσα στον καλλιτεχνικό χώρο του έργου. Ο πρωταγωνιστής της εικόνας δεν είναι μία από τις αδελφές, αλλά το φως. Το φως που παίζει με τα χρώματα των ανθισμένων δέντρων αντανακλάται στην επιφάνεια του νερού του ποταμού, με ένα λαγουδάκι στο καπέλο της μεγαλύτερης αδελφής, φωτίζει τα απαλά, όμορφα χαρακτηριστικά των προσώπων των ηρωίδων. Χάρη σε αυτό το φως, ολόκληρη η εικόνα είναι γεμάτη από φωτεινά χρώματα και “αναπνέει” χαρά.

Μου αρέσει πολύ η λεπτομέρεια στα λουλούδια ,οι αντανακλάσεις στο νερό ,τα έντονα χρώματα, όλη αυτή η πανδαισία χρωμάτων που περιβάλλει το διπλό πορτρέτο. Προσπαθώ να μεταφέρω όλη αυτή τη μαγεία στα δικά μου έργα με σεβασμό και δέος στον μεγάλο και αξιόλογο ιμπρεσιονιστή ζωγράφο Pierre Auguste Renoir.

Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;

Χρειάζεται συνδυασμός και των δύο για να υπάρχει ισορροπία.

Ρεαλισμός για να γνωρίζουμε την πραγματικότητα, αλλά και ρομαντισμός για να στολίζουμε αισθητικά την ψυχή μας.

Σας ευχαριστώ θερμά

Βιογραφικό 

Ιατρός Κυτταρολόγος – Απόφοιτη Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου  Ιωαννίνων.

Απόφοιτη τμήματος  εικαστικών σχολής ΑΚΤΟ .

Η Αγαθή Γαλανοπούλου  γεννήθηκε  και μεγάλωσε  στο Καμίνι Παραμυθιάς- Θεσπρωτίας .Έζησε εκεί μέχρι τα 18 της. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Μετά το πέρας των σπουδών της, εργάστηκε ως αγροτικός ιατρός, στην Ρόδο και στην συνέχεια ως ειδικευόμενη ιατρός, στο Κυτταρολογικό τμήμα του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Αθηνών ‘Άγιος Σάββας, για 5 έτη. Εργάζεται  στην Ρόδο ως ιατρός Κυτταρολόγος από το 1997.

Όσον αφορά την Ζωγραφική ήταν ανέκαθεν το όνειρό της. Από μικρή ακολουθούσε τον πατέρα της στην δουλειά του, η οποία ήταν η λαϊκή τέχνη. Η μητέρα της  βέβαια λέει ότι πήρε το γονίδιο από τον παππού της, που ήταν ζωγράφος.

Άρχισε να ασχολείται με την Ζωγραφική εδώ και δέκα πέντε χρόνια, συγχρόνως με την μουσική (συγκεκριμένα κιθάρα η οποία διήρκησε 5 χρόνια). Την κέρδισε βέβαια η Ζωγραφική.