/Πυρηνική ενέργεια: Δίοδος προς την πράσινη μετάβαση ή αλλαγή διαδρομής;

Πυρηνική ενέργεια: Δίοδος προς την πράσινη μετάβαση ή αλλαγή διαδρομής;

Σε προηγούμενο άρθρο, μάθαμε τι είναι η πυρηνική ενέργεια, σε ποια πεδία αυτή αξιοποιείται και γιατί τα κράτη δίνουν έμφαση στην παραγωγή της. Στο σημερινό άρθρο, έχοντας καλύψει αδρομερώς την επιστημονική -αμιγώς πληροφοριακή- πτυχή του θέματος, επιχειρούμε να δούμε αν η πυρηνική ενέργεια μπορεί να αποτελέσει μια σύντομη παράκαμψη στο δρόμο προς την πράσινη μετάβαση.


Είναι η πυρηνική ενέργεια η λύση της ενεργειακής εξίσωσης ;

Νούμερο 1 επιχείρημα υπέρ της χρήσης της είναι το γεγονός ότι δεν παράγει εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όπως το μεθάνιο και το CO2. Η Παγκόσμια Πυρηνική Ένωση διαπίστωσε ότι οι μέσες εκπομπές για την πυρηνική ενέργεια είναι 29 τόνοι CO2 ανά γιγαβατώρα (GWh) παραγόμενης ενέργειας.

Για τις ανανεώσιμες πηγές ισχύουν:

  1. Ηλιακή (85 τόνοι /GWh)
  2. Αιολική (26 τόνοι/GWh)
  3. Ορυκτά καύσιμα, όπως ο λιγνίτης (1.054 τόνοι/GWh
  4. Άνθρακας (888 τόνοι/GWh)

Συμπεραίνουμε πως η πυρηνική παράγει περίπου τις ίδιες ή λιγότερες εκπομπές με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (!). 

Αναφορικά με την αποτελεσματικότητά της, τα νούμερα είναι ενθαρρυντικά.  Η ενέργεια που εκλύεται κατά την πυρηνική σχάση 1g ουρανίου235 υπολογίζεται σε 9,6×107 kJ. H ενέργεια που εκλύεται κατά τη χημική αντίδραση καύσης 1g άνθρακα σε μορφή ανθρακίτη είναι 34,3 kJ, δηλαδή σχεδόν 3 εκατομμύρια φορές μικρότερη. Η πυρηνική σχάση είναι σχεδόν 8.000 φορές πιο αποτελεσματική στην παραγωγή ενέργειας από τα παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα. Αυτό είναι ένα σημαντικό ποσό ενεργειακής πυκνότητας. Επειδή η πυρηνική ενέργεια είναι πιο αποδοτική, απαιτεί λιγότερα καύσιμα για την τροφοδοσία του εργοστασίου και επομένως δημιουργεί λιγότερα απόβλητα.

Επιπροσθέτως, σε σύγκριση με άλλες κοινές εγκαταστάσεις καθαρής ενέργειας, οι πυρηνικοί σταθμοί καταλαμβάνουν πολύ λιγότερο φυσικό χώρο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας ΗΠΑ, μια τυπική πυρηνική εγκατάσταση που παράγει 1.000 MW ηλεκτρικής ενέργειας καταλαμβάνει περίπου ένα τετραγωνικό μίλι χώρου. Ενώ ένα αιολικό πάρκο που παράγει την ίδια ποσότητα καταλαμβάνει 360 φορές μεγαλύτερη έκταση γης και ένα ηλιακό πάρκο μεγάλης κλίμακας χρησιμοποιεί 75 φορές περισσότερο χώρο.

Μπορεί η πυρηνική ενέργεια να θεωρηθεί ανανεώσιμη ;

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα επιχειρήματα για τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στο χαρτοφυλάκιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προήλθε από τον Bernard L Cohen, πρώην καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Pittsburg. Ο καθηγητής ποσοτικοποίησε τον όρο «ακαθόριστο» (χρονικό διάστημα που απαιτείται για να είναι μια πηγή ενέργειας αρκετά βιώσιμη ώστε να ονομάζεται ανανεώσιμη). Υποστηρίζει, ότι χρησιμοποιώντας αντιδραστήρες αναπαραγωγής (πυρηνικός αντιδραστήρας ικανός να παράγει περισσότερο υλικό από αυτό που καταναλώνει) είναι δυνατό να τροφοδοτείται η Γη επ’ αόριστον. Παρόλο που η ποσότητα του διαθέσιμου κοιτάσματος ουρανίου θα μπορούσε να παρέχει πυρηνική ενέργεια μόνο για 1000 χρόνια. Η πραγματική ποσότητα των διαθέσιμων κοιτασμάτων ενδέχεται να είναι είναι μεγαλύτερη από την εξορύξιμη.

Τέλος, οι πυρηνικοί σταθμοί παράγουν υψηλά επίπεδα ενέργειας γεγονός που τους καθιστά εξαιρετικό πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας βασικού φορτίου. «Ηλεκτρική ενέργεια βασικού φορτίου» σημαίνει απλώς το ελάχιστο επίπεδο ζήτησης ενέργειας στο δίκτυο για ένα χρονικό διάστημα. Η πυρηνική ενέργεια δύναται να είναι η πηγή βασικού φορτίου υψηλής απόδοσης.

Ή μήπως μια εν δυνάμει πηγή του κακού ;

Αν και η πυρηνική ενέργεια είναι μια «καθαρή» πηγή ενέργειας, τεχνικά δεν είναι ανανεώσιμη. Η τρέχουσα πυρηνική τεχνολογία βασίζεται στο μετάλλευμα ουρανίου, το οποίο υπάρχει σε περιορισμένες ποσότητες στον φλοιό της γης. Όσο περισσότερο βασιζόμαστε στην πυρηνική ενέργεια, τόσο θα μειώνονται οι πόροι ουρανίου. Συνακόλουθα θα αυξηθεί το κόστος εξόρυξης και αυτό θα επιφέρει μια σειρά από αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία και το οικοσύστημα.

Επίσης θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν οι παραγόμενες ποσόστητες των πυρηνικών αποβλήτων. Έχει υπολογιστεί ότι ο κόσμος παράγει περίπου 34.000 m3 πυρηνικών αποβλήτων ετησίως. Η αντιπυρηνική περιβαλλοντική ομάδα Greenpeace δημοσίευσε μια έκθεση που περιγράφει λεπτομερώς την «κρίση» πυρηνικών αποβλήτων για την οποία «δεν υπάρχει λύση στον ορίζοντα». Μια τέτοια λύση ήταν ένα «φέρετρο» πυρηνικών αποβλήτων από σκυρόδεμα στο νησί Runit. Σίγουρα, τα πυρηνικά απόβλητα είναι ένα επικίνδυνο υποπροϊόν των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. 

Προχωρώντας στο ακανθώδες ζήτημα του κόστους, η λειτουργία ενός σταθμού πυρηνικής ενέργειας δεν απαιτεί μεγάλα ποσά. Όμως η κατασκευή του είναι πολύ ακριβή, αφού οι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι πολύπλοκες συσκευές. Για αυτό απαιτούν πολλά επίπεδα ασφάλειας χτισμένα γύρω τους, αυξάνοντας το κόστος.

Τελευταίο αλλά σημαντικότερο: ασφάλεια. Μια πυρηνική τήξη συμβαίνει όταν η θερμότητα που δημιουργείται από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα υπερβαίνει την ποσότητα θερμότητας που μεταφέρεται από τα συστήματα ψύξης. Αυτό προκαλεί το σύστημα να υπερβεί το σημείο τήξεώς του. Εάν συμβεί αυτό, θερμοί ραδιενεργοί ατμοί μπορούν να διαφύγουν. Γεγονός που μπορεί να προκαλέσει την πλήρη τήξη και καύση των πυρηνικών σταθμών. Την ίδια στιγμή, απελευθερώνονται επιβλαβή ραδιενεργά υλικά στο περιβάλλον. Αυτό είναι ένα χειρότερο σενάριο που είναι σπάνιο αφού οι πυρηνικοί σταθμοί είναι εξοπλισμένοι με πολυάριθμα μέτρα ασφαλείας για να αποτρέψουν την κατάρρευση, ωστόσο όχι απίθανο.

Και τελικά τι θα κάνουμε με την πυρηνική ενέργεια ;

Το ενεργειακό ζήτημα δεν είναι απλό αφού επηρεάζεται και διαμορφώνεται από μια πληθώρα παραγόντων. Επομένως, μια απάντηση ‘’ναι ή όχι’’ στην πυρηνική ενέργεια θα ήταν απλοική αν όχι επικίνδυνη. Η πράσινη μετάβαση καλώς έχει τεθεί επί τάπητος. Όμως θα πρέπει εκτός από τον τελικό σκοπό, να δούμε τα μέσα που θα χρησιμοποιήσουμε για την επίτευξη της. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Για αυτό ο σαφής σχεδιασμός της απανθρακοποίησης θα μας δώσει τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα.

Αν και υπάρχουν πλεονεκτήματα στην πυρηνική ενέργεια, δεν θα είναι ποτέ μια πραγματικά ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Γι’ αυτό οι πραγματικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είναι τόσο σημαντικές. Ωστόσο, η πρόοδος που σημειώνεται στις τεχνολογίες πυρηνικής ενέργειας δεν θα πρέπει να μας βρίσκει σκεπτικούς. Πιθανώς, οι καινοτόμοι, προηγμένοι, νέας γενιάς αντιδραστήρες να συμβάλλουν στο να γίνει η πυρηνική ενέργεια πιο αποτελεσματική και προσιτή.

Οι εξελίξεις διαδέχονται η μια την άλλη, και το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τις παρακολουθούμε με αμείωτο ενδιαφέρον, ερμηνεύοντάς τες.

ecotivity